Tuy nhiên, ĐT Brazil phải hết sức cẩn thận trước một nghịch lý vẫn tồn tại lâu nay: Khi mọi thứ đều thuận lợi thì Selecao lại gây thất vọng. Còn khi phải chống lại cả thế giới thì họ lại lên đỉnh vinh quang.

Năm 1966, Brazil bị loại ngay sau vòng bảng World Cup. Còn năm 1990, họ bị loại ở vòng 1/8. Đấy là 2 kỳ World Cup tồi tệ nhất, thảm hại nhất, trong lịch sử bóng đá Brazil. Selecao thất bại từ kết quả đến lối chơi, từ hình ảnh đến tinh thần, và không để lại chút cảm giác nuối tiếc nào nơi khán giả trung lập.

Nhưng chẳng phải giới hâm mộ Brazil không có gì để nhớ về các kỳ World Cup 1966, 1990. Ai cũng nhớ rõ một điều quan trọng: đỉnh cao thành công trong lịch sử ĐT Brazil chính là những kỳ World Cup diễn ra ngay sau 2 cột mốc thảm hại vừa nêu. 

Năm 1970, Pele và đồng đội không chỉ đăng quang mà còn đoạt vĩnh viễn Cúp Jules Rimet. Năm 1994, Brazil trở lại bục vinh quang sau 24 năm dài chờ đợi. Tuy còn phải tranh cãi nhiều điều về tính thuyết phục cũng như vẻ đẹp của chức vô địch World Cup 1994, khó ai bác bỏ lập luận cho rằng đấy là một cột mốc mới hết sức quan trọng. 

Giới chuyên môn trong làng bóng Brazil phải thay đổi quan điểm và chấp nhận nhiều giải pháp mới mang tính đột phá, như một cuộc cách mạng thật sự trong làng bóng Samba. Bóng đá vốn đã là môn thể thao hàm chứa kịch tính, bất ngờ. ĐT Brazil trên sân cỏ World Cup lại càng như vậy. 

Người ta từng gọi ĐT Brazil của Zico, Socrates, Falcao, Junior tại World Cup 1982 là đội bóng “đến từ hành tinh khác”. Người ta gọi Zico là “Pele trắng”. Người ta bảo Socrates chuyền bóng về phía sau (đánh gót) chuẩn hơn khối cầu thủ khác chuyền về phía trước. Nhưng Brazil khi ấy lại sụp đổ vì quá ngây thơ. 

World Cup 1950 cũng vậy. Brazil thất bại trong hoàn cảnh chưa bao giờ họ tiến gần đến ngôi vô địch như thế. Họ thua 1-2 ngay tại sân nhà Maracana với 200.000 khán giả cuồng nhiệt, thua sau khi dẫn điểm trong hoàn cảnh chỉ cần hòa là có ngôi vô địch.

Cứ mỗi khi đưa người hâm mộ đến sát lằn ranh vinh quang thì Brazil thất bại tức tưởi. Còn khi đang bị chê bai, chỉ trích, thì Brazil thành công. Lần vô địch gần đây nhất của ĐT Brazil là năm 2002, cú penta tại Hàn - Nhật. Khi ấy, Brazil điêu đứng ở vòng loại, đối diện với nguy cơ vắng mặt lần đầu tiên trong lịch sử World Cup, phải lần lượt dùng đến 3 HLV trưởng. 

Ngược lại, trong khoảng chục năm gần đây, hiếm khi ĐT Brazil quy tụ được lực lượng hùng hậu, có đẳng cấp cao và được thế giới hào hứng chờ xem như tại World Cup 2006. Nào là Ronaldinho, Kaka, Ronaldo, Adriano; nào là các tượng đài Cafu, Roberto Carlos; nào là mẫu “thủ môn ghi bàn” Rogerio Ceni trong danh sách... Rút cuộc, đấy cũng là một kỳ World Cup gây thất vọng của Selecao, với Ronaldinho gần như là “con số 0”.

Quá nhiều dẫn chứng điển hình để có thể gọi đấy là một truyền thống hẳn hoi. Tất nhiên, mỗi thành công hoặc thất bại của ĐT Brazil ở một kỳ World Cup cụ thể đều được giới chuyên môn lý giải theo những phân tích cụ thể. Nhưng khó có thể xâu chuỗi những thành công hoặc thất bại với nhau. 

Vì bóng đá khác nhau qua từng thời kỳ. Cũng vì trong bóng đá, chẳng phải chuyện gì cũng lý giải được. Cứ xem truyền thống mâu thuẫn trong nội tại đội tuyển Brazil là một điều gì đó vừa huyền bí, vừa kỳ lạ, vừa khó hiểu, lại vừa rõ ràng, có khi lại thú vị hơn là việc cố lý giải truyền thống ấy!