Vâng, cựu cầu thủ Pháp Cantona được xem là một tượng đài vĩ đại - dù có thể đa số những người khâm phục Cantona thật ra không nói được rằng anh giỏi chỗ nào, có đóng góp quan trọng nào cho đội tuyển của mình. Cantona nổi tiếng với cú đá kung-fu vào một cổ động viên Crystal Palace. Anh được nhắc đến thường xuyên ở môn... bóng đá bãi biển. Và anh còn đóng phim, đóng kịch nữa. 

Ở đội tuyển Pháp, Cantona có câu bình luận bất hủ về đồng đội Didier Deschamps: đấy là cầu thủ chỉ đáng xách nước cho đồng đội. Theo Cantona, việc của Deschamps chỉ là cố đoạt lại bóng rồi phải lập tức chuyền ngay cho một đồng đội “tài năng hơn”.

Bây giờ, Deschamps là nhân vật thứ hai trong toàn bộ lịch sử bóng đá thế giới từng vô địch World Cup trong cả hai vai: thủ quân và HLV trưởng (Franz Beckenbauer là tượng đài duy nhất trước đó. Mario Zagallo của Brazil không phải là đội trưởng khi vô địch trong vai trò cầu thủ). Hồi còn thi đấu, Deschamps cũng mang băng thủ quân vô địch ở cả đấu trường EURO hoặc Champions League, chứ không chỉ ở World Cup. Cần lưu ý: Deschamps chính là thủ quân trẻ nhất lịch sử từng vô địch Champions League - giải đấu có giá trị chuyên môn tối thượng, thậm chí hơn cả World Cup về nhiều mặt.

Cùng thời với Deschamps, Cantona chỉ được một lần tham dự EURO, và đấy là kỳ EURO thất bại thảm hại (Pháp thua Đan Mạch, bị loại sau vòng bảng, còn Đan Mạch tiến thẳng đến ngôi vô địch EURO 1992). Cantona chưa biết World Cup là gì, càng không hiểu được cảm giác vô địch Champions League. Vậy mà, trong cơn hào hứng với chữ nghĩa, người ta chỉ biết khâm phục, nể sợ, khoái trá khi nghe Cantona phán về Deschamps.

Hai mươi năm trước, Pháp thành công nhờ HLV Aime Jacquet can đảm loại bỏ Cantona (cùng hai tên tuổi lớn khác là Jean-Pierre Papin và David Ginola). Đấy là việc làm khó khăn, và là dấu ấn sâu đậm. Bây giờ, Deschamps cũng làm những việc không chút dễ dàng như vậy. Ông đã làm nên đội vô địch World Cup mà không dùng Karim Benzema, Alexandre Lacazette, Aymeric Laporte, Anthony Martial, Lucas Digne, Kingsley Koman...

Nhìn vào những cầu thủ thi đấu trên sân cỏ Nga, số đông hẳn phải đồng ý: Pháp là đội xứng đáng vô địch World Cup 2018. Và, xin nhắc lại: tất cả các đội mạnh nhất World Cup đều dồn cả vào nhánh của Pháp ở giai đoạn knock-out. Đấy mới là bức tranh tổng thể. Chứ nếu đơn giản chỉ xem những lúc Pháp lo phòng thủ, giữ bóng ít hơn, rồi bảo họ dở, bảo World Cup hỏng vì một đội như Pháp mà lên ngôi vô địch, thì đấy chỉ là tiểu tiết, chẳng đáng tranh cãi (hoặc không nên tranh cãi, vì đấy hoàn toàn là quan điểm riêng trong nhãn quan của mỗi người hâm mộ).

Đã gọi là quan điểm riêng, thôi thì tùy ý. Còn việc Deschamps thành công vang dội từ khi chơi bóng đến lúc huấn luyện, thì đấy không còn là vấn đề quan điểm nữa. Đấy là một sự khẳng định về tài năng. Cả về sự am hiểu nữa. Nên nhớ, Deschamps đã đưa Monaco vào chung kết Champions League cách đây những mười mấy năm, chứ không phải đến bây giờ ông mới gặt hái thành công trong nghề huấn luyện. Câu nói “đầy khinh miệt” của Cantona về Deschamps bây giờ lại chỉ rõ: hiểu biết về bóng đá của Cantona kém đến mức nào. Nên học chuyện này, cho cuộc sống chứ không phải cho bóng đá.