* Góc chiến thuật: Điểm mạnh, điểm yếu của sơ đồ 4-3-3
ĐIỂM MẠNH
Chuyền bóng tam giác luôn hiệu quả hơn chuyền theo đường thẳng, và không sơ đồ nào phù hợp với những đường chuyền tam giác hơn là 4-2-3-1. Ở đó tâm điểm là sự phối hợp chéo giữa hai vị trí tiền vệ trung tâm và 3 tiền vệ tấn công phía trên. Mỗi khi nhận bóng, các cầu thủ luôn có rất nhiều phương án để phối hợp với đồng đội, thay vì những hệ thống "phẳng" kiểu như 4-4-2.
4-2-3-1 rất khó bị đối phương lấn át về quân số ở giữa sân bởi sự cơ động của các vị trí và cự li đội hình hoàn hảo. Nó cũng dễ dàng chuyển hóa từ phòng ngự sang tấn công và ngược lại. Chưa hết, số cầu thủ tham gia tấn công lớn cho phép một người được quyền lùi sâu nhằm tránh những đợt phản công nhanh của đối phương. Cuối cùng, với rất nhiều cầu thủ hỗ trợ phía sau, tiền đạo cắm có vô số phương án cũng như cơ hội để ghi bàn thắng.
ĐIỂM YẾU
Sơ đồ này đòi hỏi thể lực của các cầu thủ tấn công phải rất bền bỉ, các tiền vệ công hay thậm chí tiền đạo phải lùi sâu nhận bóng và hoạt động với cường độ cao mới mong làm xáo trộn được tuyến giữa và hàng thủ đối phương. Sau khi khiến đối phương bối rối, họ cần tìm đến vị trí thoáng thật nhanh để khiến đối phương không kịp lùi về, đó mới là lúc cơ hội mở ra.
Daley Blind là người mở đầu những cuộc tấn công của M.U
Thông thường, M.U khởi đầu đợt tổ chức tấn công của họ khi bóng tìm đến một trung vệ có khả năng chơi chân tốt, mà thường là Daley Blind. Vấn đề ở chỗ, Quỷ đỏ mất quá nhiều thời gian cho những đường chuyền qua lại ở giữa sân, do đó hàng thủ đối phương có thừa thời gian để lùi về khỏa lấp những chỗ trống. Trung bình, các cầu thủ M.U cần tới 76,61 đường chuyền để thực hiện một pha dứt điểm.
Đây là con số lớn nhất trong số các đội bóng tại Premier League mùa này, hơn đội xếp gần nhất là Aston Villa (56,26) tới... 20 đường. Đây là vấn đề liên quan đến triết lý mà Louis van Gaal truyền tải đến các học trò. Ông quá cầu toàn, luôn đòi hỏi sự cân bằng, qua đó khiến các cầu thủ mất đi sự sáng tạo và liều lĩnh cần thiết để tung ra những đường chuyền hoặc những pha dứt điểm kết liễu đối phương.
"Khi còn thi đấu, tôi thường xuyên thực hiện những pha rót bóng vào sau lưng hàng thủ đối phương. Dù không phải lúc nào chúng cũng thành công nhưng đó mới là những đường chuyền tạo cơ hội cho các tiền đạo. Những đường bóng như vậy đang chết dần dưới thời Van Gaal", Paul Scholes nói với BT Sports.
Đó là còn chưa kể tới những trận đấu có sự góp mặt của Fellaini ở vị trí... tiền vệ trung tâm. Kỹ thuật kém, xử lý bóng lóng ngóng, tiền vệ người Bỉ càng khiến M.U tốn thời gian hơn trong khâu luân chuyển bóng, điều tối kỵ với các đội sử dụng sơ đồ 4-2-3-1. Theo thống kê của WhoScored, tỷ lệ chuyền chính xác của anh mỗi trận mùa này chỉ ở mức 81,5%, quá thấp so với những 86,3% của Herrera hay 89,1% của Schneiderlin, những người không thực sự được Van Gaal trọng dụng.
Những thống kê cho thấy sự giảm sút trong tính hiệu quả của Juan Mata
Ngoài ra, nhiệm vụ của hai cầu thủ tấn công biên là thường xuyên lui về hỗ trợ phòng ngự. Điều này khiến không ít ngôi sao gặp vấn đề trong việc thích nghi. Juan Mata luôn cố gắng lùi về khi mất bóng, nhưng khả năng gây sức ép của anh lên đối thủ là tương đối yếu, chưa kể điều đó còn dẫn tới việc anh mất sức nhanh hơn và không còn sắc bén khi tổ chức phản công.
Theo thống kê của Squawka, Juan Mata mùa này tắc bóng thành công mỗi trận ít hơn (0,67 so với 0,73 của mùa trước), tỷ lệ tranh chấp thành công (39,02% so với 41,41%) và số đường mở bóng nguy hiểm mỗi trận (1,23 so với 1.39) đều kém hơn so với mùa giải trước.
Một ví dụ khác là Memphis Depay. Vua phá lưới Eridivisie (VĐQG Hà Lan) mùa trước tỏ ra không thoải mái khi phải lùi về phòng ngự bên cánh trái, khiến hàng thủ M.U luôn bị đặt vào tình trạng báo động. Điều này chỉ thực sự được cải thiện khi Van Gaal đẩy Jesse Lingard hoặc Anthony Martial sang cánh này.
Khi 2 cánh bị áp đảo quân số, không khó hiểu khi M.U rất "sợ" những đội bóng trung bình tại ngoại hạng Anh, nơi luôn ưu tiên những cầu thủ tốc độ đá cánh. Họ có thể chỉ đáng giá 3-5 triệu bảng trên thị trường chuyển nhượng nhưng với tốc độ của mình, họ thừa khả năng khiến những cái tên thiếu kinh nghiệm như Borthwick-Jackson, Rojo và cả Darmian phải chóng mặt.
KẾT
Bản thân sơ đồ chiến thuật chỉ là một phần làm nên thành công hay thất bại của một đội bóng. Với trường hợp của M.U, sự bảo thủ của Louis van Gaal nhiều lần khiến đội bóng này phải lao đao. Chính những quyết định sai lầm của ông đã làm khuếch trương mọi điểm yếu của 4-2-3-1, dẫn tới việc M.U nhiều lần rơi vào cảnh hấp hối. Nếu muốn tiếp tục sử dụng 4-2-3-1 để mang lại thành công cho đội nhà, Van Gaal cần thay đổi rất nhiều, cả trên khía cạnh chiến thuật lẫn nhân sự.