Triết lý ấy là một, là riêng, là duy nhất: Nuôi dưỡng, đào tạo những tài năng trẻ của lò La Masia trở thành những ngôi sao đẳng cấp thế giới, với lối chơi bóng thông minh và ăn ý tuyệt vời nhờ đã gắn bó cùng nhau lâu dài. Nhưng triết lý ấy đang dần mai một dưới bàn tay của chủ tịch Josep Bartomeu và HLV Luis Enrique…

Trước khi Barca bổ nhiệm Guardiola thay Frank Rijkaard năm 2008, Jose Mourinho từng được cân nhắc nghiêm túc. “Người đặc biệt” chắc chắn sẽ làm việc theo cách giống như Rijkaard, tác giả chức vô địch Champions League 2005/06 của đội bóng xứ Catalan. Năm đó, chiến lược gia người Hà Lan cất Andres Iniesta và Xavi trên ghế dự bị để đặt niềm tin vào những Deco, Edmilson và Mark van Bommel.

Rốt cuộc, một Guardiola thiếu kinh nghiệm được bổ nhiệm, và ông đã chi rất ít, chỉ 7 triệu euro mua lại Gerard Pique từ đội dự bị của M.U, đưa Xavi, Iniesta và Lionel Messi lên tầm trụ cột, rồi bán Deco và Ronaldinho ở thời điểm mà họ tưởng như là không thể động tới. Kết quả thế nào ai cũng đã rõ, Pep xây dựng nên một trong những đội bóng vĩ đại nhất lịch sử bóng đá.

Cuối mùa 2011/12, Guardiola từ chức với lưng vốn là 13 danh hiệu lớn nhỏ, trong đó có 3 chức vô địch La Liga và 2 Champions League. Kể từ thời điểm đó, hướng đi của Barca đã thay đổi rất nhiều.

Cesc Fabregas và Thiago Alcantara từng được Pep xem như những nhân tố kế cận Iniesta và Xavi. Ngoài ra, những Cristian Tello, Isaac Cuenca, Martin Montoya, Gerard Deulofeu cũng được đặt rất nhiều kỳ vọng. Pedro và Sergio Busquets được ưu tiên, cho dù Barca cũng từng sở hữu những ngôi sao nước ngoài đẳng cấp ở cùng vị trí như Thierry Henry và Yaya Toure.

Bốn năm sau, cả Fabregas và Thiago đều đã rời Nou Camp. Xavi, Victor Valdes và David Villa có lẽ cũng đã gắn bó trọn sự nghiệp với Barca, nếu như Guardiola vẫn là HLV trưởng. Giờ thì trục xương sống La Masia đang được thay thế bởi những con người Latin, cho dù phong cách chơi bóng ngắn, tấn công áp đảo vẫn được duy trì.

Kể từ Hè năm 2012, chỉ có 3 thương vụ Barca thực hiện là đúng với tiêu chí chuyển nhượng của Guardiola, đó là Jordi Alba, Aleix Vidal và Neymar. Còn lại, Claudio Bravo và Marc-Andre ter Stegen đều không cần thiết nếu như đội bóng này vẫn còn Valdes. Ivan Rakitic và Turan hiển nhiên chẳng bao giờ đến Nou Camp nếu Fabregas và Thiago không bị đẩy đi. Những cái tên như Thomas Vermaelen và Jeremy Mathieu thì nếu là Pep, ông có lẽ thà đặt niềm tin vào Martin Montoya, Marc Bartra hoặc đôn một, hai tài năng trẻ lên ngồi dự bị còn hơn.

Chắc chắn Luis Suarez, một trong những tiền đạo hay nhất thế giới sẽ hấp dẫn được Guardiola, ngay cả khi những bản hợp đồng đắt giá với Alexander Hleb, Zlatan Ibrahimovic và Dmitro Chygrynskiy từng khiến ông thất vọng. Nhưng sợi dây liên kết giữa Messi với Suarez, Neymar cũng hoàn toàn có thể nối với Sanchez, Villa hay thậm chí là Cuenca, Tello…

Ba năm sau thời điểm Pep ra đi, lối chơi đầy đam mê, quyến rũ cũng như những danh hiệu vẫn tìm đến xứ Catalan, nhưng hình ảnh của Barca thì đã khác hoàn toàn. Sự lãng mạn thời Pep đã bị thay thế bởi chủ nghĩa thực dụng, thậm chí đến cả Messi cũng đã chơi trực diện hơn.

Xin kết bằng một câu nói đầy ái ngại của huyền thoại Cruyff hồi đầu tháng: “Barca đã đánh mất những giá trị trước đây, và trước khi điều tồi tệ hơn xảy ra, chúng ta cần có những nguyên tắc, những tiêu chuẩn để tuân thủ theo. Những tiêu chuẩn mà La Masia đang đánh mất. Trước đây, cái tên ấy là một từ ngữ ma thuật, nhưng giờ thì chúng đã dần mai một rồi”.