Có thể Mourinho đã tiến đến trận chung kết Cúp Liên đoàn, cũng như đã chơi hầu hết các trận đấu trong mùa bóng này, với thứ bóng đá đẹp. Nhưng đây là một trận chung kết, và khi tính chất quan trọng của trận đấu càng lên cao, Mourinho lại càng có xu hướng trở lại với bản ngã của mình, bản ngã của một bậc thầy phòng ngự.

Nemanja Matic bị treo giò ư? Mourinho thay anh không chỉ bởi 1 mà những 2 tiền vệ phòng ngự. Ramires đá thay Matic đã đành, Mourinho còn bố trí thêm cả trung vệ Kurt Zouma nhô lên đá như một tiền vệ quét ở phía trên, “bảo hiểm” cho bộ đội Ramires - Fabregas. Đấy là cách mà Mourinho từng dùng khi còn ở Real Madrid trong những cuộc chiến cân não với Barcelona.

Hẳn chúng ta vẫn chưa quên việc Mourinho đôn Pepe lên đá như một tiền vệ phòng ngự, dù Real vốn cũng đã có một cặp tiền vệ phòng ngự đúng nghĩa là Xabi Alonso và Lass Diarra. Việc bố trí thêm một tiền vệ phòng ngự nữa được xem là một cách tân về mặt chiến thuật của nhà cầm quân người Bồ Đào Nha (dù giới mộ điệu chả ham việc cách tân ấy chút nào). Nó cho phép đội bóng của Mourinho đánh chặn với 3 tiền vệ phòng ngự và khi cần có thể phòng ngự với 3 trung vệ.

Nhưng vấn đề nhân sự không quan trọng bằng chiến thuật. Ở đây, Mourinho đã yêu cầu các học trò áp dụng “áp lực tầm thấp”. Chỉ khi nào Chelsea được hưởng ném biên, phạt góc, nói chung là các tình huống cố định thì chuyển sang “áp lực tầm trung”.

“Áp lực tầm thấp” đang nói ở đây là nhường quyền cầm bóng ở giữa sân cho đối thủ. Chỉ khi nào đối phương tiếp cận khung thành thì mới tranh chấp. Điều này giúp đội bóng luôn chiếm ưu thế về quân số ở phần sân nhà. “Áp lực tầm trung” là gây áp lực lên hàng tiền vệ đối thủ, quyết tâm chiếm ưu thế trong kiểm soát bóng. Còn “áp lực tầm cao” là dâng đội hình lên cao, hàng thủ đứng gần với vạch vôi giữa sân, ngay cả tiền đạo cũng sẽ phải gây áp lực lên hậu vệ đối phương. Trong sự nghiệp, Mourinho rất ít khi sử dụng “áp lực tầm cao”, trừ khi đội bóng của ông bị dẫn trước và không còn nhiều thời gian nữa.

Và thứ “áp lực tầm thấp” của Chelsea đã bóp nghẹt Tottenham và ru ngủ cả những khán giả có mặt tại Wembley lẫn ai theo dõi The Blues qua truyền hình. Trong hiệp 1, người có số pha cản phá thành công nhiều nhất không phải là một hậu vệ nào mà lại là... Willian, một tiền vệ cánh. Ngoài Eden Hazard và Diego Costa, toàn bộ 9 cầu thủ còn lại đều buộc phải tham gia tích cực vào công tác phòng ngự.

Cách chơi ấy hiệu quả thế nào thì mọi người đã thấy. Khi John Terry mở tỷ số, đấy là cú sút trúng đích đầu tiên của Chelsea trong trận. Thực dụng đến lạnh lùng, tàn nhẫn, rất đúng chất của Mourinho những năm tháng đỉnh cao ở Chelsea và Inter Milan trước đây.

Nghĩa là dù đã thay đổi thế nào, cố gắng ra sao, Mourinho vẫn có xu hướng trở lại làm chính mình trong những cuộc chiến cân não. Và sự trở lại ấy cũng đã mang Mourinho đến vinh quang đầu tiên kể từ ngày trở lại nước Anh. Chiếc bàn đạp quan trọng để giúp Chelsea kết thúc mùa bóng này theo cách mỹ mãn nhất rốt cục cũng đã được thầy trò Mourinho đặt chân lên.

Và như thế, đường lớn đã mở trước mắt The Blues, nhất là khi Man City lại vừa thua Liverpool ở Premier League.