Một người hâm mộ bình thường có thể đọc vanh vách đội hình chính của Chelsea trước một trận đấu quan trọng. Xác suất nói đúng có thể là 100%, miễn không có cầu thủ nào chấn thương hoặc bị treo giò. 

Đội hình ấy rất rõ ràng: Thibaut Courtois trong khung thành. Cesar Azpilicueta đá hậu vệ trái, Branislav Ivanovic ở cánh còn lại. Gary Cahill và John Terry là cặp trung vệ. Cesc Fabregas và Nemanja Matic chơi giữa sân. Eden Hazard, Oscar, Willian là 3 tiền vệ công và Diego Costa đá ở trung phong.

Trên thực tế, 7 trong 11 cầu thủ vừa nêu đá chính ở cả 10 vòng vừa qua. Nếu Azpilicueta không bị treo giò hoặc Costa không chấn thương, con số vừa nêu hẳn phải là 9. Còn lại là Oscar chơi đủ 90 phút  trong 8 trận và Willian đá chính 6 trận, vào sân thay người ở 3 trận khác.

Ngoài nhóm 11 cầu thủ vừa nêu, HLV Jose Mourinho còn sử dụng 9 cầu thủ khác. Nhóm này có tổng cộng... 10 lần xuất hiện ở đội hình chính và 27 lần ra sân từ ghế dự bị. Tuy đều đã ghi bàn hoặc góp đường chuyền thành bàn nhưng Andre Schuerrle, Didier Drogba, Ramires, John Obi Mikel hoặc Loic Remy đều nằm trong số này, nghĩa là có thể nói thẳng: họ chỉ sắm vai dự bị trong đoàn quân của Mourinho. Không có đội nào ở Premier League sử dụng ít cầu thủ như Chelsea - từ danh sách nói chung cho đến lực lượng đá chính.

Trên nguyên tắc, “đại gia” nào cũng có những trận đấu thuộc loại dễ dàng. Đấy thường là các trận sân nhà, trước đối thủ không được đánh giá cao. Nhưng kể cả khi có dịp thay người trong các trận đấu như vậy, HLV Mourinho vẫn cố giữ nguyên đội hình chính đến mức tối đa có thể. 

Khi có thay đổi ở một vị trí nào đó thì ngoài lý do bất khả kháng, nguyên nhân thay đổi thường liên quan đến phong độ cụ thể hơn là bất cứ lý do nào khác. Schuerrle là cầu thủ có nhiều hy vọng ra sân nhất trong lực lượng dự bị, còn Willian là cầu thủ có vẻ yếu nhất trong lực lượng đá chính. Họ đều chơi ở vị trí tiền vệ phải - vị trí duy nhất có tính ổn định không đến mức độ tuyệt đối trong đội hình Chelsea.

Một mặt, giới bóng đá vẫn thường cho rằng không nên thay đổi một công thức đang đem lại thành công. Mặt khác, vấn đề luân chuyển đội hình gần như vô nghĩa đối với giới hâm mộ Chelsea, chừng nào đội này vẫn đang thành công. Mà phải khẳng định, Chelsea đang quá thành công ở Premier League. Mourinho không thích thay đổi là vì vậy.

Thật ra, ông cũng đã dùng các giải đấu khác để tạo cơ hội cho cầu thủ dự bị, nhưng cầu thủ dự bị thường không đáp ứng được yêu cầu. Chẳng hạn Mohamed Salah hoặc Schuerrle đều tỏ ra mờ nhạt khi gặp Shrewbury ở League Cup. 

Vấn đề là ở chỗ, nếu các cầu thủ như Salah hoặc Schuerrle cứ phải ngồi ngoài thì lấy đâu ra sự tự tin, cảm giác bóng, phong độ tốt, để họ chứng tỏ mình khi có dịp? Người ta cứ phải tranh cãi về khả năng thật của Schuerrle (nhà vô địch World Cup 2014) cũng vì tình trạng trớ trêu này. Có lúc Schuerrle tỏ ra rất hay, nhưng có lúc anh cũng rất thất thường.

Về mặt lý thuyết, chẳng phải không thể thắng Chelsea. Giới chuyên môn đã chỉ ra khá nhiều biện pháp (làm được hay không lại là chuyện khác) như đẩy cao hậu vệ cánh để khai thác thói quen di chuyển vào trong, đá gần nhau của các tiền vệ Chelsea; “bắt chết” Fabregas và Matic; phản công nhanh; phòng thủ cao... 

Nhưng thật ra, có khi đối phương chẳng cần làm gì. Chelsea mà rơi vào tình trạng chấn thương hàng loạt thì họ lập tức đối diện nguy cơ sụp đổ. Khi ấy, liệu có thể nói Mourinho vừa không muốn, vừa không thể thay đổi đội hình Chelsea?

Với cách dùng người như hiện thời, chắc chắn Mourinho không thể ăn no ngủ yên mỗi khi các ĐTQG thi đấu và “virus FIFA” lên tiếng. Mặt khác, như đã nêu trên, đội hình chính mà cứ nguyên vẹn như hiện nay thì sẽ đến lúc chính các ngôi sao trong đội tỏ ra mệt mỏi (Chelsea vẫn đang tiến bước ổn thỏa trên mọi trận địa). 

Khi ấy, lực lượng dự bị có ở tình trạng sẵn sàng? Phong độ của họ ra sao trong tình trạng cơ hội ra sân quá ít? Đấy là những câu hỏi lớn đang thách thức Mourinho. Dù sao đi nữa, vẫn phải nhắc lại: Chelsea đang quá thành công ở thời điểm này, và một phần nguyên nhân nằm ở sự ổn định từ đội hình đến lối chơi của họ.