Khi mà các quốc gia lớn, từ Đông sang Tây, còn đang “dưỡng thương” sau Đệ nhị Thế chiến, FIFA không thể tìm ra nơi nào thích hợp tổ chức World Cup 1950 hơn Brazil. Dù cũng tuyên chiến, nhưng Brazil hầu như không chịu ảnh hưởng đáng kể từ cuộc đại chiến thế giới.

Ngược lại là đằng khác. Đấy là cơ hội để Brazil phát triển cơ sở hạ tầng, nhất là hệ thống giao thông ở đất nước quá rộng lớn này. Và dĩ nhiên, đấy là cơ hội để xứ sở “túc cầu giáo” gia nhập hàng ngũ các nước từng vô địch World Cup. Hàng chục ngàn người Brazil cần mẫn xây dựng “thánh đường” Maracana, chẳng khác gì người Ai Cập cổ đại xây kim tự tháp, và họ hoàn thành công việc với một tiến độ đáng kinh ngạc.

 

Brazil đã được biết đến như một cường quốc bóng đá kể từ World Cup 1938, và trên thực tế thì đội Brazil tại World Cup 1950 quả cũng rất mạnh. Chỉ xét yếu tố chuyên môn thuần túy, đội bóng của ngôi sao Zizinho đã đáng được xem là ứng cử viên vô địch số 1. Đã vậy, họ còn có ưu thế sân nhà - hoàn toàn bất lợi đối với các đội tuyển châu Âu, và được FIFA hậu thuẫn bằng một thể thức thi đấu kỳ dị.

 

Mãi đến thế kỷ 21, người hâm mộ và giới bóng đá Brazil mới đành chấp nhận thể thức thi đấu vòng tròn 2 lượt ở giải VĐQG - một thể thức đã phổ biến hàng trăm năm trên khắp thế giới. Vì sao? Vì trong văn hóa bóng đá của mình, dân Brazil không thể chấp nhận một giải đấu mà lại không có trận chung kết. Nhưng khi Brazil đăng cai World Cup 1950 thì đấy lại là kỳ World Cup duy nhất trong lịch sử không có trận chung kết!

Phải nhấn mạnh chi tiết này để thấy rõ, thể thức thi đấu vòng tròn ở giai đoạn hai càng giúp Brazil hạn chế rủi ro và nâng cao xác suất vô địch. Trước ngày diễn ra trận đấu cuối cùng, báo chí Brazil viết bài như thể thông báo chứ không phải dự đoán về một kết quả.

Tờ Gazeta Esportiva viết: “Ngày mai, chúng ta sẽ vô địch World Cup”. Cũng vậy, thị trưởng Rio “chúc mừng” các cầu thủ Brazil ngay trước trận đấu: “Chỉ trong vài giờ nữa thôi, các bạn sẽ là những nhà vô địch, sẽ được hàng triệu người tôn vinh”.

Tràn ngập hy vọng như thế, làm sao các tín đồ bóng đá Brazil có thể nuốt trôi nỗi thất vọng khi Brazil thua Uruguay 1-2 trong cuộc quyết đấu cuối cùng? Chính Brazil dẫn bàn, dù họ chỉ cần hòa là quá đủ. Họ đã là nhà vô địch World Cup 1950, cho tới khi trận đấu cuối cùng chỉ còn 10 phút. Để rồi, tất cả đột nhiên sụp đổ!

 

Ngày 16/7/2000, tờ Jornal do Brasil dùng hẳn một loạt trang đôi để tưởng niệm 50 năm cho cái mà nhà văn Nelson Rodrigues gọi là “thảm họa lịch sử của Brazil”. Ít nhất, đã có 3 cuốn sách viết về “thảm họa World Cup 1950” lọt vào hàng best-seller.

Năm 2000 cũng là cột mốc tròn trịa đối với một sự kiện quan trọng khác: đúng 30 năm kể từ khi Brazil vô địch World Cup 1970, đoạt vĩnh viễn Cúp Jules Rimet. Nhưng ở Brazil, chẳng ai quan tâm đến sự kiện ấy. Cuốn sách duy nhất viết về Pele và đồng đội ở World Cup 1970 bằng tiếng Anh, xuất bản bên Anh!

 

Tóm lại, người dân Brazil chỉ nhớ đến thảm bại tại World Cup 1950, như một cơn ác mộng không bao giờ chấm dứt, như một vết thương chẳng bao giờ lành. Cho đến cuối đời, thủ môn Barbosa vẫn bị người dân Brazil khinh miệt, bị giới bóng đá xua đuổi, vì “tội” thủng lưới 2 bàn trong trận thua Uruguay. Ông từng than thở: “Kẻ giết người dã man nhất ở Brazil cũng chỉ phải chịu mức án tối đa 30 năm tù. Riêng tôi chịu án chung thân, dù chẳng có tội gì”.

 

Bây giờ, Brazil đã là cường quốc bóng đá có thành tích “penta” - 5 lần vô địch World Cup. Nhưng Brazil không thể thay đổi một thực tế quá cay nghiệt: họ không bao giờ... vô địch World Cup 1950!

NGÔI SAO CỦA GIẢI: GHIGGIA

Vua phá lưới World Cup 1950 là tiền đạo của chủ nhà Brazil: Ademir (8 bàn). Nhưng cầu thủ để lại dấu ấn lớn nhất lại là tiền vệ chỉ cao 1m69 - Alcides Ghiggia. Cầu thủ người Uruguay gốc Italia này đã ấn định tỷ số 2-1 vào lưới Brazil khi trận “chung kết” chỉ còn 10 phút, cướp Cúp vàng trước sự chứng kiến của gần 200.000 CĐV.

 

199.854. Số lượng khán giả đến sân Maracana ở trận cuối giữa chủ nhà Brazil và Uruguay tại VCK World Cup 1950 lên đến 199.854 người. Đây hiện là kỷ lục của World Cup và cũng là kỷ lục của bóng đá thế giới.

Suốt 70 năm qua, cũng có một số sự kiện có người xem đông nghẹt như trận Brazil - Italy (chung kết World Cup 1970: 107.412 người) hay Argentina - Tây Đức (chung kết World Cup 1986: 114.600 người) nhưng vẫn chỉ bằng một nửa so với kỷ lục của năm 1950. Có lẽ kỷ lục của sân Maracana vào năm 1950 sẽ không bao giờ bị phá! 

Nghỉ chơi World Cup vì đi chân đất