Pacos de Ferreira là một thị trấn nhỏ gần Porto, với cảnh quan tương tự miền Nam Italia, nhiều xưởng sản xuất đồ nội thất và cuộc sống chậm rãi. Bóng đá ở đây chỉ là thứ yếu. Tuy nhiên, để hiểu rõ về Fonseca, người ta phải đến đây.
Vì cuộc đời của ông đã thay đổi tại nơi này, và Pacos là điểm xuất phát của ông: vợ và 2 người con đầu tiên của ông sống ở thành phố này, cũng như gia đình của vợ hiện tại, người từng là trưởng bộ phận truyền thông của chủ sở hữu Shakhtar. Pacos, Porto và Aves, cách nhau 40 km, là những nơi gầy dựng nên 4 phẩm chất đáng quý của Fonseca.
1. Đạo đức nghề nghiệp
Năm 2011, Fonseca làm HLV của Pinhalnovense ở giải Bồ Đào Nha C, không xa Lisbon. Và để kiếm thêm thu nhập, ông mở thêm tiệm bánh và cửa hàng giày. Một đêm hè, điện thoại của ông bỗng rung lên. Armando Silva, lúc đó là chủ tịch của Aves kể lại: “Tôi và Marco Abreu, GĐTT của tôi, sau buổi ăn tối thất vọng với một ứng viên, đã gọi cho Fonseca lúc 23h30 để mời ông ấy để bàn công việc vào bữa trưa. 13 giờ sau, ông ấy xuất hiện với một tập tài liệu dày cộp với hồ sơ của tất cả các cầu thủ. Rõ ràng là ông ấy đã không ngủ để chuẩn bị". Và dĩ nhiên, ông ấy được nhận.
2. Bóng đá sáng tạo
Khởi đầu tại Aves ở giải Bồ Đào Nha B thật khó khăn. Vasco Matos, hiện là HLV của Santa Clara, từng là cầu thủ của Fonseca, nhớ lại: "Giai đoạn chuẩn bị thật sự là một cú sốc. Giải hạng hai ở Bồ Đào Nha chỉ chơi bóng dài và chạy, nhưng ông ấy đến và thay đổi mọi thứ: tập luyện chỉ với bóng, bóng đá khu vực, kiểm soát trận đấu qua việc giữ bóng. Ông ấy nói rất nhiều và chúng tôi cuối cùng đã nghĩ như ông ấy.
Leandro Pires, hiện là trợ lý của Matos, hé lộ thêm: "Paulo là người đầu tiên từ bỏ cách tiếp cận quân sự; thỉnh thoảng để tạo sự đoàn kết, ông ấy dẫn cả đội đi chơi xe đua kart. Với ông ấy, quy tắc 2 tháng là điều bắt buộc. Bạn phải cho ông ấy thời gian vào tháng 7 và tháng 8, vì ban đầu đội bóng gặp khó khăn trong việc hiểu yêu cầu của ông ấy”.
3. Sẵn sàng hợp tác
Năm đầu tiên ở Pacos, Fonseca lái một chiếc xe xoàng xĩnh Citroen C2 với thu nhập “bèo bọt” 5.000 euro/tháng, nhưng Pacos nhỏ bé vẫn bay cao: từ mục tiêu trụ hạng ban đầu đến tấm vé dự Champions League. Chủ tịch Pacos lúc đó, Paulo Menezes kể lại: "Tôi làm việc với 22 HLV trong đời và chỉ có 2 người, Fonseca và Rui Vitoria, chưa bao giờ yêu cầu tôi mua một cầu thủ cụ thể. Nhược điểm của Fonseca là ông ấy cần học cách đòi hỏi nhiều hơn từ CLB".
4. Niềm tin vào lớp trẻ
Marco Abreu, GĐTT đã trao cơ hội cho Fonseca sau đêm mất ngủ, giờ trở thành người đại diện của ông. Ông là cầu nối đưa Fonseca tới Milan, đội đã chọn Fonseca vì đạo đức nghề nghiệp, bóng đá sáng tạo, sự sẵn sàng hợp tác và đặc biệt là niềm tin vào lớp trẻ.
Cựu GĐĐH của Pacos, Miguel Socorro bổ sung thêm: "Paulo luôn làm việc tốt với các cầu thủ trẻ và tôi chắc chắn rằng họ cũng sẽ có cơ hội ở Milan. Tôi đã nghe rằng ông ấy thích một số tài năng".
Thời gian trôi qua nhưng con người không thay đổi. Tiệm bánh và chiếc C2 không còn nữa, được thay thế bằng những đam mê khác: trước hết ngựa, sau đó là giày dép, quần áo, làm từ thiện thông qua một người bạn ở Mozambique. Tuy nhiên, các nguyên tắc vẫn giữ nguyên.
Những cầu thủ của Aves kể rằng Paulo Fonseca luôn nhắc tới sự cân bằng là chìa khóa lớn trong bóng đá và cuộc sống. Đó là sự đồng điệu không hề ngẫu nhiên với Ibra, cố vấn cấp cao của Milan hiện tại, tác giả của “Adrenalina” - cuốn sách mà từ xuất hiện nhiều nhất cũng là “cân bằng”.
