Khi Eusebio Di Francesco đưa Roma cán đích ở vị trí thứ 3 tại Serie A, đồng thời vào đến bán kết Champions League mùa giải trước, thật khó tưởng tượng viễn cảnh ông đang đứng trước nguy cơ bị sa thải. Nhưng nó đã xảy ra sau thành tích tệ hại chỉ thắng 1/6 trận đầu mùa này, bao gồm thất bại 0-2 trước Bologna mà Chủ tịch James Pallotta phải thốt lên: “Tôi căm thù nó”. 

Mọi chuyện càng trở nên khó hiểu nếu biết rằng, trong tay Di Francesco là Javier Pastore, một tài năng xuất chúng từng được Eric Cantona huyền thoại ca ngợi là “cầu thủ hay nhất thế giới”. Thật không may, vấn đề chính là ở đây, khi vị HLV 49 tuổi cố gắng tận dụng các phẩm chất ưu việt và biến bản hợp đồng trị giá 24,7 triệu euro thành trái tim của Roma. 

Như đã biết, mặc dù là cựu cầu thủ Roma từng giành Scudetto 2001 dưới thời Fabio Capello nhưng khi bước sang nghiệp cầm quân, Di Francesco lại chịu ảnh hưởng lớn từ tiền bối của Don Fabio, Zdenek Zeman. Vì vậy ông gắn bó với sơ đồ 4-3-3. Hệ thống này phát triển mạnh ở Olimpico và mang lại thành công trong mùa giải trước. 

Nhưng sự xuất hiện của Pastore khiến mọi thứ đảo lộn. Để có chỗ cho ngôi sao người Argentina, tức “số 10”, hay còn gọi là trequartista, Di Francesco cho Roma chuyển sang chơi với sơ đồ 3-4-1-2 hoặc 4-2-3-1. Cả hai hệ thống này, hoặc không có chỗ cho các cầu thủ chạy cánh hoặc cản trở hiệu năng của họ. Nếu như trước đây các tiền đạo cánh được thỏa sức tung hoành và duy trì mối liên hệ gần gũi với trung phong, trở thành nguồn sáng tạo chính cho Roma, thì bây giờ với 4-2-3-1, cầu thủ chạy cánh phải bám biên và hỗ trợ phòng ngự. Đó là lý do khiến Edin Dzeko thường bị cô lập và mới có 1 bàn mùa này.

Đẳng cấp của Pastore là không phải bàn cãi, cú đánh gót tung lưới Frosinone là một ví dụ. Nhưng cầu thủ 29 tuổi đã bị chấn thương tàn phá trong một thời gian dài. Chấn thương mới đây là lần thứ 15 trong hơn 3 năm qua, anh phải rời xa sân cỏ. Sự hạn chế về mặt thể lực khiến Pastore chỉ 1 lần chơi đủ 90 phút trong màu áo Roma, đồng thời không thể phát huy tầm ảnh hưởng rộng lớn cũng như chi phối lối chơi. 

Trong khi đó, các đồng đội lại phải cố gắng để phù hợp với Pastore và hệ thống mới. Có thể chỉ là trùng hợp ngẫu nhiên, song Roma đã không cho thấy quyết tâm cao nhất trong thời gian đầu mùa - điều mà các CĐV không thể tha thứ. Nhưng thật kỳ lạ, Roma bỗng chơi đầy hứng khởi và khát vọng lớn ở chiến thắng trước Lazio, sau khi Pastore phải rời sân phút 37. Có cảm giác rằng Dzeko, Stephan El Shaarawy hay những cầu thủ trẻ như Lorenzo Pellegrini dễ đá hơn khi không có Pastore. Tất cả có thể chơi theo cách mà mà họ vẫn quen.

Nhận định này hơi nghiệt ngã, song tạm thời, do các cầu thủ Roma chưa thể hòa nhập với tiền vệ tài năng 29 tuổi, thiếu anh có thể mang đến sự tích cực. Còn về lâu dài, khi tất cả được đồng bộ hóa, Pastore chắc chắn là một tài sản lớn.