Phòng ngự luôn là ưu tiên hàng đầu
Trái với ông thầy Pep Guardiola vận hành dựa trên khả năng kiểm soát bóng ưu việt và tấn công dồn dập thì Mikel Arteta lại lấy phòng ngự làm trọng. Kể từ khi Arsenal về tay Arteta, đội bóng này đã chơi ổn định hơn hẳn ở mặt trận phòng ngự. Những sai lầm của David Luiz, Mustafi… vì thế cũng ít đi. Arsenal vận hành với hàng thủ 3 người, nhưng thực chất là 5 vì 2 cầu thủ chạy cánh thường được sử dụng là Bellerin và Maitland-Niles luôn có xu hướng lui về bịt kín hai cánh.
Trong nhiều trận, Arsenal chấp nhận cho đối thủ kiểm soát cuộc chơi, nhưng họ tạo nên nhiều lớp phòng ngự rất kín, qua đó khiến những hàng công mạnh như Man City hay Liverpool phải bất lực. Hệ quả của cách bố trí ấy là một loạt trận đấu thành công ở nửa cuối mùa trước, khi Arsenal hạ Liverpool 2-1, Man City 2-0 và Chelsea 2-1. Chỉ trong 6 trận liên tiếp, Arsenal có tới 3 lần gặp các ông lớn nhưng đều giành thắng lợi. Thành công này giúp xua đi hình ảnh về một Pháo thủ yếu bóng vía trước các đại gia, đồng thời thắp lên hy vọng về một mùa giải thành công hơn.
Nhưng khi bước sang chiến dịch 2020/21 thì những mặt trái của cách vận hành mà HLV Arteta đang áp dụng đã lộ diện. Thực tế thì từ đầu mùa, Arsenal chỉ thủng lưới 10 lần, ít hơn rất nhiều đội xếp trên họ là Liverpool (16 bàn thua), Southampton (12), Everton (14)… Thế nhưng Pháo thủ vẫn phải ngậm ngùi đứng thứ 11 sau 8 vòng, mà nguyên nhân chính là hàng công quá kém cỏi.
Sau 8 trận mà Arsenal mới chỉ ghi nổi 9 bàn, nghĩa là 1,1 bàn/trận. Thành tích này chỉ hơn 4 đội bét bảng Fulham, Burnley, Sheffield United và West Brom, bên cạnh đó là Wolves (8 bàn). Có lẽ vì quá tập trung cho mặt trận phòng ngự mà Arsenal đã không thể phân bổ quân số cho tuyến trên.
Trong khi đó, vị trí dành cho các cầu thủ tấn công lại bị đảo lộn. Aubameyang bị HLV Arteta điều ra cánh trái. Lacazette thì lại phải đá như một tiền đạo ảo, khiến Arsenal thiếu hẳn mũi nhọn nguy hiểm đứng trong vòng cấm. Và khi không tìm được địa chỉ tin cậy cho những đường tạt, Aubameyang hay Willian phải tự tìm cơ hội, điều đó khiến tính sát thương ở mỗi đường lên bóng của Arsenal giảm đi rất nhiều.
Giải pháp nào cho Arteta?
Rõ ràng, áp lực ghi bàn đang ngày một đè nặng lên thầy trò HLV Arteta. Muốn thoát khỏi vị trí 11 như hiện tại, ông phải thay đổi để giúp đội nhà tấn công hiệu quả, để giành được nhiều điểm hơn. Giải pháp nào khi Premier League trở lại để kích hoạt lại hàng công Pháo thủ?
Xoay chuyển sang một sơ đồ mới, đấy là phương án khả thi nhất trong tình cảnh này, mà theo phân tích của Daily Mail thì Arteta nên thử nghiệm hệ thống 4-2-3-1, trong đó Aubameyang được trả về vị trí ưa thích nhất là trung phong. Hỗ trợ cho anh hai bên cánh là Saka (trái), Willian hoặc Pepe (phải). Với sự xuất hiện của Thomas Partey, trục giữa của Arsenal sẽ trở nên vững vàng hơn rất nhiều và điều đó tạo điều kiện cho Ceballos lên đá hộ công.
Thậm chí khi cần, Arsenal cũng có thể chi viện tối đa cho mặt trận tấn công bằng sơ đồ 3-4-3, trong đó hai tiền vệ cánh là Bellerin và Saka cũng có xu hướng leo biên dồn dập để hỗ trợ 3 tiền đạo là Pepe, Aubameyang và Lacazette. Hoặc nếu cần một hệ thống cân bằng hơn, HLV Arteta có thể tin vào 4-4-2, với Aubameyang đá cặp cùng Lacazette hoặc Nketiah…
Nhìn chung với tình hình nhân sự hiện tại, Arsenal sẽ không gặp khó nếu phải thay đổi hệ thống. Bởi Arsenal đang có rất nhiều cầu thủ đa năng. Nhưng vấn đề là liệu HLV Arteta có chịu thay đổi, và liệu khi thay đổi sơ đồ thì ông sẽ có mảng miếng tấn công nào hiệu quả, biến hóa để hợp với những con người đang có hơn? Câu trả lời ấy cần thời gian để tìm ra lời giải, nhưng chắc chắn một điều là nếu muốn cải thiện khả năng ghi bàn, HLV Arteta buộc phải linh hoạt, bỏ đi sự dè dặt và cứng nhắc.
Arsenal rụt rè ra sao?
Nhìn vào bản đồ vị trí trung bình từng cầu thủ đội hình chính của Arsenal tại Premier League 2020/21, ta sẽ thấy họ lui về quá thấp. Thậm chí, các tiền đạo như Aubameyang và Lacazette… thường xuyên phải về vòng tròn giữa sân để lấy bóng. Sơ đồ này cũng giải thích phần nào khả năng ghi bàn kém cỏi của Pháo thủ bởi ở mỗi đường lên bóng, họ sẽ mất nhiều thời gian áp sát cầu môn hơn, qua đó cho đối thủ thêm cơ hội ngăn chặn.