Khi vòng tứ kết Champions League diễn ra vào giữa tuần này, Real và Barca vẫn là hai ứng viên sáng giá. Nhưng sự thống trị của họ ở châu Âu có thể phải chấm dứt trong vài năm nữa, cùng với sự sa sút phong độ của hai siêu sao mà họ đang sở hữu.

Những cuộc tranh cãi bất tận về việc Messi và Ronaldo ai giỏi hơn ai vẫn đang tiếp diễn. Nhưng có một điều không chối cãi: họ chính là hai siêu sao xuất sắc nhất lịch sử tính ở cấp độ CLB. Tất nhiên ta rất khó so tài năng của họ với Diego Maradona, Pele hay Johan Cruyff. Nhưng dựa trên những con số thống kê và thành tích, từ cá nhân đến tập thể, rõ ràng Ronaldo và Messi rất ít có đối thủ. Đấy là chưa kể đến sự ổn định kinh khủng mà họ đã duy trì suốt bao năm tháng.

Ronaldo và Messi vươn lên trình độ hiện nay tầm năm 2008. Từ ấy, Quả bóng vàng là câu chuyện của bộ đôi này. Cũng từ thời điểm ấy, cả hai duy trì hiệu suất hơn một bàn/trận tại giải vô địch quốc gia. Và cả hai cũng đã giành được 6 chức vô địch Champions League trong 9 năm trở lại đây (tính cả chức vô địch của CR7 với Man United hồi 2008).

Ronaldo và Messi đơn giản là những tài năng vượt trội. Ta phải nói về họ ở một diễn đàn riêng, một diễn đàn khác sẽ được dành cho những cầu thủ còn lại. Trong 7 mùa giải ở các giải vô địch hàng đầu, Luis Suarez chỉ một lần chạm đến mốc ghi trung bình 1 bàn/trận. Con số này của Zlatan Ibrahimovic chỉ là 1/13 mùa. Ronaldo có 5 mùa giải đạt từ 1 bàn trở lên/trận, con số này của Messi là 3 mùa (chưa tính mùa này). 

Vấn đề là Messi, 29 tuổi và Ronaldo, 32 tuổi, sẽ không thể thi đấu đỉnh cao mãi. Với Ronaldo, ta đã nhìn thoáng thấy một sự sa sút. Anh không còn dốc bóng nhiều như xưa, anh rất hạn chế đặt mình vào những tình thế một đối một. Mùa này, Ronaldo ghi 19 bàn/24 trận tại La Liga, hiệu suất thấp nhất kể từ mùa 2009/10 khi anh vừa đặt chân tới Tây Ban Nha. Tất nhiên là Ronaldo cũng dính vài chấn thương mùa này, nhưng chả phải chấn thương cũng là dấu hiệu của tuổi tác đấy sao?

Một khi Ronaldo và Messi chia tay, Real và Barca không chỉ mất đi hai nhân tố không thể thay thế. Họ còn mất cả một thế hệ không thể khỏa lấp. Từ năm 2008 đến 2012, Tây Ban Nha thâu tóm mọi danh hiệu cấp đội tuyển nhờ vào một thế hệ xuất sắc nhất lịch sử. Đa số các thành viên của thế hệ ấy đều thuộc biên chế Real hoặc Barca.

Nhưng Carles Puyol và Xavi đã giã từ sự nghiệp đỉnh cao, Xabi Alonso đang đá mùa giải cuối cùng tại Bayern trong khi Iker Casillas thì phạm sai lầm đều đều ở Porto. Sergio Ramos (31 tuổi), Andres Iniesta (32), Gerard Pique (30) và Sergio Busquets (28) cũng khó trụ được lâu hơn ở đỉnh cao. Và thế hệ tiếp nối họ không sánh được với các đàn anh. Tạm gác qua việc thay thế Ronaldo và Messi, ngay việc tìm người thay cho Iniesta và Ramos cũng đã gần như bất khả thi.

Sự thống trị gần đây của Real và Barca không mang nhiều dấu ấn của lịch sử oai hùng hay đẳng cấp của một CLB vĩ đại như nhiều người vẫn tin. Ronaldo và Messi giành 6 danh hiệu Champions League với 5 HLV khác nhau. Bí quyết chiến thắng trong bóng đá đôi khi rất đơn giản: tiền. Tiền để mang những cầu thủ giỏi nhất về và tiền để giữ cho họ hạnh phúc. Tiền kích hoạt sự thống trị của bóng đá Tây Ban Nha ở châu Âu. Real dẫn đầu BXH những CLB giàu nhất thế giới của tập đoàn Deloitte suốt 11 năm, từ 2015 trở về trước. Barca luôn theo sát gót. Nhưng bây giờ, sự thống trị ấy bị đe dọa.

Trên mặt trận kiếm tiền, các CLB Anh đang vươn lên như vũ bão, dù họ chỉ xếp thứ ba trong BXH phân bổ các suất dự cúp châu Âu của UEFA, sau Tây Ban Nha và Đức. Bản quyền giải Ngoại hạng Anh trong ba năm tới mang về cho các CLB Anh hơn 8 tỷ bảng.

Bản quyền ở La Liga cũng tăng. BTC giải đấu này đang thương lượng gói bản quyền lớn nhất lịch sử với một đối tác nước ngoài. Nhưng từ 2015, các CLB Tây Ban Nha đã quyết định chia lại miếng bánh truyền hình, và Real cũng như Barca không còn chiếm những miếng béo bở nhất như trước. Mỗi năm, Real và Barca thu về tầm 140 triệu euro tiền truyền hình, một con số sẽ sớm bị các CLB Anh theo kịp.

Thị trường của giải Anh quá lớn, ngay tại bản địa. Ở Anh, có 16-17 triệu người trả tiền để theo dõi trận đấu tại nhà. Con số này ở Tây Ban Nha chỉ là 3-4 triệu. Không lạ khi quỹ lương hàng năm của Premier League là 3,6 tỷ USD, cao hơn Bundesliga, La Liga và Serie A gộp lại.

Nghĩa là cơn thoái trào của Tây Ban Nha đã đứng trước cửa. “Tôi tin từ 2020-2030, M.U và Bayern sẽ vô địch Champions League nhiều hơn Real và Barca” - Simon Kuper, chuyên gia phân tích các vấn đề tài chính trong bóng đá, viết trong một bài báo mới đây cho ESPN.