Sự chạnh lòng tất nhiên sẽ đến với những người yêu mến đội tuyển Hà Lan. Thường thì trong bĩ cực, người ta sẽ nghĩ đến tương lai để hy vọng. Nhưng ở đây, đến cả tương lai cũng đang ngoảnh mặt với Hà Lan. Sự khác biệt của hai nền bóng đá này không phải là một tấm vé đến Nga, mà là cả một tương lai về sự kế thừa và nỗi mênh mông trống trải của việc không có sự kế thừa. Vâng! Cảnh đời trái ngược giữa hai bên nằm ở đào tạo trẻ.
Người Hà Lan vẫn luôn tự hào về những lò đào tạo trẻ của Ajax Amsterdam, của PSV. 40 năm qua, bóng đá Hà Lan lần lượt được thế hệ của John Cruyff, thế hệ Marcos van Basten, thế hệ Dennis Bergkamp và thế hệ Arjen Robben liên tiếp thay nhau “giữ lửa” trên tư duy “bóng đá tổng lực”. 4 thập kỷ liên tục sản sinh ra thiên tài đã khiến Hà Lan ngủ say trên ngọn cờ chiến thắng. Đến khi hoảng hốt phát hiện ra sau thế hệ 83 - 84 của những Robben, Van Persie…, bóng đá Hà Lan chẳng còn cầu thủ nào ra hồn, thì đã quá muộn.
Sự đứt gãy của một thế hệ thuộc lứa 9x đã khiến Hà Lan không chỉ trả giá bằng hai tấm vé ở EURO 2016, World Cup 2018, mà giờ khiến cả nền bóng đá đi vào một tương lai mờ mịt. So với đào tạo trẻ của Hà Lan, thì đào tạo trẻ của Anh không có sự nhất quán. Họ thỉnh thoảng đột phá lứa 1992 của Manchester United, hoặc lứa West Ham đầu những năm 2000, còn lại thì đào tạo trẻ của bóng đá Anh bị xếp vào mức báo động trong môi trường Premier League bị xâm lăng bởi làn sóng cầu thủ ngoại.
Mọi thứ càng lúc càng được đẩy lên nghiêm trọng khi thế hệ vàng của Lampard, Gerrard giã từ sự nghiệp. Nhưng bây giờ, nền bóng đá Anh lại cho nổ một quả bom gây choáng váng cả thế giới bóng đá trong năm 2017. Đấy là việc lập hat-trick vô địch U19 châu Âu, U17 và U20 thế giới. Ngoài ra, Anh còn chỉ chịu thất bại ở loạt luân lưu trước Đức tại bán kết U21 châu Âu. Một thành tích vô tiền khoáng hậu, mà đến cả những quốc gia mạnh về đào tạo trẻ như Tây Ban Nha, Brazil, Đức hay Argentina còn phải khiếp. Và nó đến từ một nền bóng đá xưa giờ chỉ nổi tiếng nhờ Premier League và cầu thủ ngoại.
Hà Lan lại có quá khứ rực rỡ hơn nhiều. Nhắc lại chuyện xưa, hẳn không ai quên rằng Ajax Amsterdam là CLB tiên phong cho việc đào tạo cầu thủ trẻ, họ là đội bóng đầu tiên đã xác lập một “Tiêu chuẩn vàng” cho đầu vào của các cầu thủ trẻ được gọi là TIPS, viết tắt của 4 chữ “Technique” (Kỹ thuật), Insight (Tư duy), Personality (Phẩm chất) và Speed (Tốc độ). Huw Jennings, một chuyên viên về đào tạo cầu thủ trẻ ở Anh đã miêu tả thế này “Tất cả những ý tưởng mới nhất về việc làm thế nào để phát triển các cầu thủ trẻ đã bắt đầu với Ajax”.
Nhưng, chính ở đó đã sinh ra ngày hôm nay. Hà Lan thì ngủ quên trên chiến thắng, lười biếng, và tự nhận về mình sự ưu việt, để rồi không thay đổi. Trong khi người Anh thì học tập, phát triển và nâng cấp dựa trên chính bóng đá Hà Lan. Hành động cụ thể là xây dựng trung tâm huấn luyện bóng đá quốc gia “ADN nước Anh” tại St George’s Park, để phát triển lứa trẻ từ U15 đến U21, làm nền tảng cho ĐTQG.
Cảnh đời trái ngược hôm nay của Hà Lan và Anh, gốc rễ chính nằm ở tư duy trên thế thắng và thế bại của những người lãnh đạo hai nền bóng đá.
Đăng ký nhận tin tức từ Tạp chí Bóng đá
