EURO 1960 là kỳ đại hội đầu tiên của bóng đá châu Âu. Ở thời kỳ trung đại của bóng đá, tấn công vẫn là mục đích chính trong mỗi trận đấu. Đó là lý do sơ đồ 2-3-5 rất được ưa chuộng. Cụ thể, hệ thống kim tự tháp ngược này chỉ có 2 trung vệ, 2 tiền vệ cánh cùng 1 người đá tiền vệ trung tâm, còn lại phục vụ cho mặt trận tấn công.
Tuy nhiên, những triết lý và tư tưởng bóng đá mới lạ đã dần manh nha. Bóng đá là tấn công nhưng không để bị thủng lưới cũng là một nhiệm vụ. Trong một vài tình huống nhất định, các sơ đồ 4-4-2, 4-3-3 hay 4-2-4 cân bằng hơn được thiết lập.
Tại EURO 1968 tại Italia, vai trò cá nhân đã được chú trọng. Đội chủ nhà vô địch không chỉ nhờ hàng thủ chắc chắn hay hàng công sắc sảo mà những hậu vệ cánh như Giacinto Facchetti đã tạo ra khái niệm “lên công về thủ” nổi tiếng. Cũng trong kỳ đại hội này, vị trí “nhạc trưởng” hay “số 10” ra mắt thế giới. Đó là những cầu thủ có thể tạo đột biến từ việc cầm bóng, chọc khe, tự ghi bàn và đặc biệt là dứt điểm bóng chết.
Sơ đồ 2-3-5 huyền thoại
Thập niên 1970 với đỉnh cao là EURO 1972, “libero” làm thay đổi bóng đá thế giới. Một cầu thủ đứng đằng sau… hàng thủ đội nhà, làm nhiệm vụ như một máy quét thu hồi bóng và triệt phá hướng tiến công của địch, sau đó lại là người đầu tiên băng lên phát động phản công là điều chưa từng xảy ra trong lịch sử. Franz Beckenbauer đã đưa Tây Đức lên ngôi vô địch năm đó bằng chính phát minh vĩ đại này.
Bóng đá thời này đã phát triển đến thời kỳ hàng phòng ngự được chăm chút và rất khó để xuyên thủng, chiến thuật qua đó càng phức tạp hơn. Không khó hiểu khi những chuyên gia hàng đầu của UEFA coi giai đoạn này là những ví dụ tiêu biểu của chiến thuật trong bóng đá và lấy đó để làm tư liệu tham khảo về sau.
Theo đà thời gian, EURO 1996 lại đặc biệt thiên về sức mạnh. Xu hướng hàng tiền vệ đông người theo sơ đồ 3-5-2 được áp dụng rộng rãi. Những cầu thủ có khả năng di chuyển rộng khắp mặt sân là yếu nhân của mọi đội bóng. Phòng ngự phản công được ưa chuộng với những tiền đạo tốc độ. Thủ môn cũng buộc phải hoàn thiện kỹ năng sau khi luật chuyền về bị thay đổi.
Tây Ban Nha vô địch EURO 2008 bằng thứ bóng đá mê hoặc
Bốn năm sau trên đất Bỉ và Hà Lan, EURO 2000 là nơi chứng kiến hàng tiền vệ kim cương trỗi dậy. Với một tiền vệ trụ, hai tiền vệ trung tâm đứng cao hơn cùng một hộ công, đây là giải pháp cân bằng nhất tấn công và phòng ngự vào thời điểm đó.
Đến năm 2008, Tây Ban Nha và tiqui-taca bắt đầu cuộc càn quét trên lãnh thổ châu Âu. Với hàng tiền vệ thấp bé có chiều cao trung bình dưới 1m77, lối chơi ban bật nhỏ dựa vào những tam giác trên sân vẫn giúp Bò tót vươn tới đỉnh cao. Tuy nhiên, chính chức vô địch EURO 2012 mới lại khiến cả thế giới nể phục óc sáng tạo của quốc gia thuộc Iberia.
Khi mà các tiền đạo chủ chốt chấn thương hoặc không có phong độ tốt, thầy trò Del Bosque lập tức xoay sang sơ đồ không tiền đạo với 1 “số 9 ảo” chỉ đứng cao nhất về mặt lý thuyết. Trên thực tế, Cesc Fabregas trong giải đấu đó thường xuyên lùi sâu nhận bóng, thu hút và xáo trộn hàng thủ đối phương trước khi tạo ra khoảng trống cho các đồng đội.
Đăng ký nhận tin tức từ Tạp chí Bóng đá
