Bồ Đào Nha khởi đầu hành trình vòng loại EURO 2016 với trận thua Albania 0-1 ngay trên sân nhà. HLV Paulo Bento đã phải trả giá cho thất bại ấy bằng chính chiếc ghế của mình. Sự xuất hiện của HLV Fernando Santos đã mang đến cho Bồ Đào Nha một diện mạo mới. Từ ngày có ông, họ trở thành một tập thể rất khó đánh bại. Và sự tiến bộ của Bồ Đào Nha vừa tiếp tục được khẳng định với chiến thắng trước Serbia tại Lisbon rạng sáng qua.

Đây là trận đấu của những cầu thủ phòng ngự khi Ricardo Carvalho và Fabio Coentrao ghi bàn cho đội chủ nhà ở mỗi hiệp. Nemanja Matic, trong ngày trở lại sân bóng của CLB cũ Benfica, lập một siêu phẩm và đe dọa làm hỏng một đêm đáng nhớ của 60.000 CĐV tại Da Luz. Tuy nhiên, bàn ấn định tỷ số của Coentrao - một cựu cầu thủ Benfica khác - đã mang Bồ Đào Nha lên ngôi đầu bảng.

Trận đấu diễn ra vào đúng sinh nhật lần thứ 43 của Rui Costa, một thần tượng lớn tại Benfica. Và nó cho thấy một sự chuyển hướng quan trọng trong triết lý bóng đá của Bồ Đào Nha. Không còn là những pha ban bật của thuở hoàng kim với Rui Costa hay Luis Figo, Bồ Đào Nha của Fernando Santos nhiều khả năng sẽ đến Pháp với một gương mặt thực dụng đến khắc khổ như... Hy Lạp của chính ông trước đây.

Hãy nhìn đội hình xuất phát của Bồ Đào Nha trước Serbia là hiểu. Một bộ tứ vệ đầy kinh nghiệm với Jose Bosingwa, Ricardo Carvalho, Bruno Alves và Eliseu. Phía trên họ là bộ ba thiên hẳn về phòng ngự với Tiago, Moutinho và Coentrao, hỗ trợ cho bộ 3 tấn công Danny, Nani cùng Ronaldo. Tuy Bồ Đào Nha tạo ra được không ít cơ hội trong suốt trận đấu, nhưng chất thơ của thế hệ cũ là điều mà Rui Costa và những CĐV Bồ Đào Nha không thấy.

Việc 2 bàn thắng mà Bồ Đào Nha ghi được thuộc về Coentrao và Carvalho cũng phần nào cho thấy vai trò của các cầu thủ phòng ngự. Một nét đáng chú ý khác từ trận này: Ronaldo đá trung phong chứ không còn xuất phát ở cánh. Chính Danny và Nani là đôi cánh lãnh nhiệm vụ cung cấp bóng cho người đội trưởng.

Đấy là sự chuẩn bị hợp lý của Santos cho EURO vào năm sau, khi Ronaldo đã 31 tuổi và không còn nguồn thể lực để chơi rộng như trước đây. Việc “nhốt” ngôi sao tấn công tốt nhất của mình vào vòng cấm, hạn chế những pha dốc bóng và biểu diễn kỹ thuật của CR7 cũng là nước cờ cho thấy sự thực dụng triệt để của Santos.

Có một thực tế mà người Bồ đã và đang chấp nhận. Thế hệ vàng của Rui Costa, Figo... đã vĩnh viễn trôi qua. Muốn thành công, họ cần một sự yếm thế như những gì mà thầy trò Santos đang thể hiện.