Tại giải ấy, các hậu vệ như Marcio Santos hoặc Branco đều ghi được bàn thắng. “Chàng lùn” Romario trên hàng tiền đạo ghi bàn bằng đầu, dù cả đời anh hầu như không đánh đầu, và đấy là bàn thắng quan trọng nhất trên đường lên ngôi vô địch. Brazil thậm chí đã trở thành đội đầu tiên trong lịch sử vô địch World Cup mà không cần ghi bàn trong trận chung kết.

Tóm lại, trong tất cả những điều lạ kết nối với khâu ghi bàn cho đội tuyển Brazil, ở một kỳ World Cup mà họ đoạt chức vô địch, thì chuyện đáng bàn nhất xét về chuyên môn lại là: tiền vệ Brazil không hề ghi bàn.

Họ không được khuyến khích ghi bàn! Đấy là bài học lớn, rút ra từ thất bại của đội tuyển Brazil mà cả thế giới từng khen ngợi như một đội bóng “đến từ hành tinh khác” trong thập niên 1980. Vâng, đội tuyển Brazil của các siêu tiền vệ Zico, Socrates, Falcao, Cerezo! Hay, và quá đẹp, nhưng không chiến thắng. Giới nghiên cứu Brazil phân tích và khuyến cáo: khi các hậu vệ Brazil lên tấn công - và đây luôn là vũ khí đặc sắc xuyên suốt lịch sử bóng đá Brazil - thì hàng tiền vệ phải trụ lại giữa sân như một giải pháp “bảo hiểm”. Người ta phải chờ đến 12 năm (1986 - 1998) để lại thấy một tiền vệ Brazil ghi bàn trên sân cỏ World Cup.

Đấy là chuyện xưa. Bóng đá đỉnh cao dĩ nhiên không ngừng thay đổi, phát triển qua từng thời kỳ. Nhưng những nguyên lý cốt lõi của trò chơi bóng đá thì không thay đổi. Mặt khác, thường có sự phát triển theo kiểu “xoắn ốc”, nghĩa là rất hay có sự phát triển... lại như cũ, chẳng qua là cao cấp hơn mà thôi. Chúng ta đang nói về tầm quan trọng của việc tiền vệ phải trụ lại giữa sân. Khoan nói Casemiro, ngay cả “tiền bối Makelele” cũng chẳng có gì mới mẻ. Đã có bài học Brazil từ khá lâu trước đó.

Bản thân Casemiro, trong một khía cạnh nào đó, không phải là ngôi sao sáng. Chỉ quan trọng ở chỗ, Casemiro giúp các ngôi sao xung quanh tỏa sáng, khi anh trụ lại giữa sân và làm hết những việc cần làm của một tiền vệ trụ. Luka Modric, Toni Kroos, hay là ngôi sao nào khác cũng chẳng có gì quan trọng. Người ta từng gọi hàng tiền vệ Real Madrid là “Casemiro+2”. Nghĩa là chỉ cần có sự hiện diện của Casemiro thì hai ngôi sao bất kỳ chơi cạnh anh sẽ mặc sức bay bổng. Với một vai trò tương tự, N’Golo Kante còn tỏ ra quan trọng hơn, khi anh giúp đội bóng nhỏ Leicester vô địch Premier League. Khu vực giữa sân của Leicester sẽ gồm một tiền vệ nào đó và “Kante ở hai bên”.

Casemiro, Kante, hoặc Claude Makelele ngày trước, dĩ nhiên là những cầu thủ khác nhau. Và, xin nhắc lại, chẳng có ai trong số họ là tài năng thiên phú. Chẳng qua, họ rất tương đồng trong “vai trò Makelele”. Quý ở vai trò, hơn là cầu thủ cụ thể trong vai trò ấy. Nghĩ ra được giải pháp cho khu giữa sân, ngay lập tức sự vắng mặt của Casemiro sẽ trở nên nhẹ bỗng đối với HLV Tite. Mặt khác, “vai trò Makelele” mà Casemiro để lại quan trọng đến đâu, thì còn tùy vào đối thủ cụ thể.

Do đặc thù là một anh hào hạng hai trong làng cầu Nam Mỹ, Paraguay xưa nay luôn là đội bóng thiên về phòng ngự. Họ từ bỏ bản chất phòng ngự và ngay lập tức trả giá trước đối thủ yếu Qatar ở trận ra quân, uổng phí ưu thế dẫn trước 2 bàn. Thế rồi, Paraguay quay lại với sở trường và cầm hòa Argentina. Xem ra, vấn đề lớn nhất của Brazil trong trận tứ kết là làm sao xuyên thủng hàng thủ Paraguay. Khi Brazil tấn công thì, ở một mức độ nào đó, họ đã che được “lỗ hổng Casemiro” rồi. Vả lại, Paraguay có “dám” dâng lên, khai thác “lỗ hổng Casemiro”?