Trong mọi chiến dịch World Cup của ĐT Brazil trước đây, đội bóng này luôn có ít nhất 1 tiền vệ phòng ngự xuất sắc ở phía trên hàng thủ. Họ có thể không thực nổi bật, được nhắc đến nhiều như các tiền đạo, nhưng là mắt xích vô cùng quan trọng cho chiến thắng của Selecao. 

Tại VCK World Cup 1958 và 1962, Zito là tiền vệ phòng ngự xuất sắc, ông thậm chí đã ghi bàn trong trận chung kết năm 1962 mà Brazil thắng Tiệp Khắc 3-1. Sang đến Mexico ’70, vai trò đó được trao cho Clodoaldo, tiền vệ khi ấy mới 20 tuổi của Santos cũng đã chơi đầy ấn tượng trong nhiệm vụ bảo vệ sự an toàn trước hàng thủ, giúp các đàn anh yên tâm tỏa sáng ở tuyến trên. 

Mauro Silva sắm vai trò đó tại USA ’94. Còn khi Brazil đăng quang chức vô địch thế giới lần thứ năm vào năm 2002, NHM xứ sở Samba sẽ không bao giờ quên những đóng góp của Gilberto Silva. Đây cũng chính là mẫu tiền vệ phòng ngự điển hình của Selecao, dù không phải gương mặt luôn được nhắc đến, nhưng Gilberto Silva đã chơi đến hơn 100 trận cho ĐTQG. 

Nhìn chung, các HLV của Brazil đều không muốn để các hậu vệ phải đứng trước tình huống “1 chọi 1” với tiền đạo đối phương. Đó là lý do các tiền vệ phòng ngự vẫn luôn được trọng dụng trong làng bóng đá Brazil nói chung. Nhưng vào đêm Chủ nhật vừa qua, một nét mới về chiến thuật của Brazil đã được lộ ra trong trận giao hữu thắng Panama 2-0. Hết hiệp 1, tiền đạo Hulk vào thay Luiz Gustavo, thời điểm ấy Selecao không còn chuyên gia đánh chặn nào trên sân. 

Trong nhiệm kỳ 1 của HLV Dunga (2006-2010), Brazil có khả năng phản công cực hay, thậm chí khi đối phương được hưởng phạt góc thì người Brazil đã có thể trông đợi vào đợt phản công ngay sau đó. HLV Dunga cho rằng những đợt phản công như vậy không cần đến tiền vệ phòng ngự, vì thế ông chủ trương cắt giảm vị trí này, từ 2 xuống còn 1 người. 

Dấu hiệu sự thay đổi chính sách của HLV Dunga đã bắt nguồn từ trận gặp Peru hồi tháng 11 năm ngoái ở vòng loại World Cup 2018. Từ sơ đồ 4-2-3-1 chuyển sang 4-3-3, Renato Augusto là ”máy quét” duy nhất của HLV Dunga, trong khi 2 tiền vệ còn lại cũng chỉ lo cầm bóng để tấn công. 

Trong 2 trận gặp Peru và Panama đã nêu ở trên, đó chỉ là những thử nghiệm ngắn hạn của HLV Dunga, nhưng cũng thấy rõ việc ông không muốn sử dụng nhiều tiền vệ đánh chặn nữa. Copa America 2016 sẽ là dịp tốt để HLV Dunga thực hiện những thay đổi sâu hơn, nhằm giảm thiểu vai trò của các tiền vệ phòng ngự, tăng tính cơ động cho khả năng lên bóng của Selecao. 

HLV Dunga nhiều khả năng sẽ chỉ sử dụng 1 tiền vệ phòng ngự cho phần lớn chiến dịch, rất có thể cầu thủ được trọng dụng sẽ là Casemiro, tiền vệ đa năng vừa đoạt Champions League cùng Real Madrid.