Công cuộc “rút ruột” Ajax của các ông lớn châu Âu đã bắt đầu từ tháng 1. Barca chi đậm 70 triệu bảng cho Frenkie de Jong. Thi đấu ở trung tâm hàng tiền vệ, De Jong được coi như “trái tim” đội bóng. Về phần Ajax, tiền bạc chỉ là một phần nguyên nhân đằng sau thương vụ này. Họ để De Jong ra đi vì có một ngôi sao khác đang chờ cơ hội thể hiện: Ryan Gravenberch, tài năng mới 16 tuổi.

Tại Ajax, luôn có lớp lớp cầu thủ tài năng kế tục sự nghiệp của những người đàn anh ra đi trước đó. Ajax không chỉ đào tạo ra những cầu thủ giỏi, mà còn giáo dục cho họ biết trân trọng vinh dự được khoác lên mình tấm áo CLB. Từ cuối năm 2016, khi Edwin van der Sar đảm nhiệm cương vị GĐĐH, điều này càng được quan tâm chu đáo hơn bao giờ hết.

Mùa Hè 2018, 7 cầu thủ sáng giá nhất của Ajax được triệu tập riêng vào một căn phòng. Ở đó, hai lãnh đạo CLB - cũng là hai huyền thoại, GĐĐH Van der Sar và Giám đốc bóng đá Marc Overmars - đã chờ sẵn. Các cầu thủ xem một đoạn phim, với mỗi người trong số họ được so sánh bên cạnh một huyền thoại trong lịch sử Ajax. Van der Sar tin đoạn phim đó sẽ giúp các cầu thủ hiểu họ cần làm gì để trở thành một huyền thoại của Ajax, cũng như bóng đá Hà Lan.

Ngoài ra, việc làm này còn mang một dụng ý khác. Ban lãnh đạo Ajax muốn thuyết phục 7 trụ cột - những viên ngọc quý sáng giá nhất Ajax đang sở hữu - tạm gạt qua lời chào mời từ các ông lớn châu Âu. Ajax muốn họ tiếp tục gắn bó thêm một thời gian nữa, giành được những danh hiệu trước khi bước sang trang mới trong sự nghiệp.

Van der Sar không hề nói suông, bởi đó chính là con đường ông đã trải qua. 19 tuổi bắt đầu khoác áo Ajax; 24 tuổi vô địch Champions League, nhưng phải đến khi 28 tuổi Van der Sar mới xuất ngoại. Câu chuyện Van der Sar muốn nhắn nhủ các cầu thủ đã hiệu quả không ngờ. 6 trong số 7 trụ cột được xem đoạn phim đó có mặt trong 2 lượt trận gặp Real, giúp đội nhà vùi dập Real ngay trên sân Bernabeu.

Người duy nhất kiên quyết ra đi là Justin Kluivert, và giờ đây anh đang khốn khổ vật lộn tìm chỗ đứng trong màu áo Roma. Roma của Kluivert vừa bị Porto loại ở vòng 16 đội Champions League, còn anh chỉ góp mặt ở đúng vài phút bù giờ trong trận lượt đi. Nếu ở lại, Kluivert lúc này lẽ ra đang ăn mừng cùng các đồng đội, nhưng giờ đây anh cô độc chịu thất bại nơi xứ người.

Những đồng đội, những người thầy ở Ajax hiểu vì sao Kluivert muốn rời CLB. Họ không trách anh, họ chỉ tiếc nuối anh ra đi quá sớm. Said Ouaali, Giám đốc học viện De Toekomst của Ajax chia sẻ: “Chúng tôi rất thất vọng với trường hợp của Kluivert, một cầu thủ muốn tìm bến đỗ mới chỉ sau nửa năm được thi đấu thường xuyên trong đội một”.

Đến tháng 1 năm nay, Ajax lại làm một đoạn phim nữa. Lần này, họ công khai chia sẻ trên mạng xã hội. HLV trưởng Erik ten Hag nói về De Jong, khen ngợi anh sở hữu những tài năng đặc biệt. Đoạn phim đó cũng là lời xác nhận Ajax bán De Jong cho Barca và chúc anh thành công trong màu áo đội bóng mới. Họ không nuối tiếc anh như Kluivert. Khác với Kluivert, De Jong đã đá chính liên tục ở Ajax trong 2-3 mùa giải gần đây.

Từ khi Cruyff đầu quân cho Barca năm 1973, hàng loạt cầu thủ Ajax đã nối tiếp ông trên con đường trở thành ngôi sao hàng đầu thế giới. Đó là một danh sách dài dằng dặc các huyền thoại bóng đá: Johan Neeskens, Marco van Basten, Frank Rijkaard, Clarence Seedorf, Edgar Davids, Kluivert, Wesley Sneijder, Rafael van der Vaart, Eriksen, Ibrahimovic, Jan Vertonghen, Luis Suarez...

Năm 2011, Cruyff trở lại Ajax và giật mình nhận ra nơi đây không còn như xưa nữa. Cruyff cùng các cựu cầu thủ Ajax lập kế hoạch phục hưng đội bóng. Ajax tập trung vào công tác đào tạo trẻ, cắt giảm những khoản chi không cần thiết cho những cầu thủ quá tuổi hưởng lương cao.

Thay vì “cố đấm ăn xôi” giành chức vô địch Hà Lan, Cruyff xây dựng Ajax trở về thời huy hoàng ngày xưa. Nơi đây phải là mái nhà ươm mầm cho các tài năng trẻ. Vì thế, Ajax hướng sự quan tâm đến từng cầu thủ, trao cho họ cơ hội thi đấu theo khả năng. De Ligt thi đấu trận đầu tiên ở đội một Ajax khi mới 17 tuổi, còn Gravenberch là 16.

Đội dự bị Jong Ajax - chơi ở giải hạng nhì - trước đây vốn toàn những cầu thủ từ đội một bị đẩy xuống, nay trở thành sân chơi cho các cầu thủ trẻ khẳng định tài năng. De Jong hay De Ligt đều từng thử lửa ở Jong Ajax trước khi tỏa sáng trong đội hình chính thức.

Chính sách mới của Ajax có thể bị chỉ trích vì khiến các cầu thủ “chín ép”, nhưng điều ấy lại phù hợp với quy luật chung của bóng đá ngày nay. Trước đây, các trụ cột của Ajax thường rời đội khi 23-24 tuổi còn bây giờ,  họ sẵn sàng ra đi dù mới 20-21 tuổi. HLV Ten Hag kết luận trên New York Times: “Cầu thủ phải sẵn sàng thi đấu cho đội một ở tuổi 19, vì đến lúc 20 tuổi thì họ đi mất rồi”. Và sau khi mỗi cầu thủ ra đi, lại có một người khác kế cận.

Dù tạo văn hóa chiến thắng và hướng tới xuất khẩu cầu thủ, song Ajax không bao giờ coi cầu thủ như một món hàng. Mỗi cá nhân trong số họ đều được trân trọng như một con người đáng quý của CLB, được thấm nhuần tư tưởng và có trách nhiệm truyền cảm hứng đến các thế hệ tiếp theo. Đấy là cách Ajax duy trì bản sắc, cũng là phương pháp giúp kéo dài chu kỳ thành công.