Nói đến Barca là nói tới Barca trong hơn một thập kỷ qua. Với nhiều cule, 4-3-3 của Luis Enrique mới thực sự hoàn thiện và vươn tới một tầm cao mới. Trong sơ đồ phóng khoáng mà Jose Mourinho đã từng sử dụng trong nhiệm kỳ đầu tại Chelsea này, khả năng chuyền bóng và chạy chỗ được đề cao hơn cả.

4-3-3 là khắc tinh của sơ đồ 3-5-2 thuần 3 trung vệ. Hãy cứ nhìn vào Barca thời điểm này, với 2 cánh có sự xuất hiện của Neymar và Messi, bất cứ đối thủ nào để lộ khoảng trống ở biên là sai lầm chết người. Đây cũng là tính đặc trưng của 4-3-3. 

Với 2 tiền đạo cánh luôn thường trực phía trên, hậu vệ của đối phương không dám dâng cao và thường bỏ mặc nhiệm vụ tấn công, đặc biệt là với các đôi không có tiền vệ cầm được bóng. Trong bóng đá hiện đại, khi 2 cánh không lên được, 50% nguồn cung cấp bóng bị cắt giảm. Đối phương trở nên co cụm và là con mồi ngon với những sát thủ.

Ở hàng tiền vệ, 4-3-3 yêu cầu 1 tiền vệ trụ đặc dụng. Đó phải là Sergio Busquets hoặc Javier Mascherano. Tại sao Alex Song thất bại dù từng thành công vang dội tại Arsenal? Đơn cử tại Barca, tiền vệ trụ không cần quá to cao. Khả năng tranh chấp có thể cân nhắc nhưng kỹ năng đọc tình huống phải được lựa chọn số 1. Về khoản này, cả nước Argentina không tìm ra ai hơn được Mascherano. Còn Mascherano vẫn đứng dưới 1 bậc so với Busquets.

Trong đội hình Chelsea giai đoạn đầu cùng Mourinho, người giữ vai trò này là Claude Makelele. Tranh chấp và chơi đầu óc, đó là tất cả những gì Người đặc biệt cần và Makelele cung cấp gần như toàn bộ.

Quay lại Barca, Alex Song chậm chạp, luân chuyển bóng lệch nhịp, kỹ năng 1 chạm kém nên đương nhiên không trụ nổi tại Nou Camp. Còn với Busquets, Barca có được 1 mỏ neo vừa có sức vóc, đầu óc lẫn tiểu xảo. Barca không cần một công nhân phá mạnh quả bóng lên trên, họ cần một người giải vây các tình huống khó theo cách đơn giản nhất.

Có Busquets, 2 tiền vệ còn lại chơi nhàn nhã hơn trong vai trò con thoi. Tại Barca, điều này có chút khác khi Ivan Rakitic chăm chỉ đứng dưới hỗ trợ phát động cùng Busquets còn Andres Iniesta nổi bật trong vai trò tiền vệ công. Quan trọng là tam giác giữa sân này giữ vị trí rất tốt và tạo điều kiện cho 2 hậu vệ cánh được phép dâng cao. 

Chúng ta đã quá quen thuộc cảnh khi đối phương phản công, Iniesta đuổi theo đối thủ trong khi Alba vẫn còn đang ở... vòng cấm đối phương. Khả năng trám chỗ cho đồng đội giúp Barca linh hoạt trong từng hoàn cảnh riêng biệt. 

Điểm yếu của 4-3-3 cũng nằm ở chính... điểm mạnh của nó. Trong hệ thống này, các cá nhân phải vô cùng ưu tú. Đặc điểm chung là tất cả cùng phải suy nghĩ theo 1 hệ tư duy nhất định: bóng phải được luân chuyển nhanh và do đó kỹ năng di chuyển không bóng phải thật sự nhuần nhuyễn.

Các trung phong trong sơ đồ này nhận áp lực lớn. Không khó hiểu vì sao Luis Suarez từng cảm thấy mình không đủ giỏi để trở thành "sô 9" tại Nou Camp. Trung phong cắm phải là người di chuyển rộng và chịu khó nhận bóng từ 2 biên. Trong hệ thống của Barca, Suarez còn phải làm quen không chỉ những đường chọc khe cự ly ngắn mà cả những cú phất dài từ tuyến sau.

Thêm một lần nữa, yếu tố "linh hoạt" lại được yêu cầu. Trung phong phải hòa hợp với 2 người đá ở trên và chịu khó đảo vị trí nếu cần. Người ta từng tung hô Pep Guardiola vì quyết định để Messi vào đá trung tâm và giờ các chuyên gia thán phục Enrique vì để Messi trở lại... chỗ cũ. Đơn giản, đá trung phong cần rất nhiều thể lực và Messi cần phải giành sức cho các việc khác quan trọng hơn.

Đặc biệt nhất, Barca bắt buộc phải có một tiền vệ trụ như Busquets để hoàn thiện 4-3-3. Cần phải có 2 yếu tố bắt buộc ở vị trí mỏ neo và trung phong, đây không phải yêu cầu đơn giản và có thể tìm trong một sớm một chiều. 

Thêm vào đó, 2 cánh phải là những người có tốc độ để có thể kịp thời băng về khi mất bóng. Nếu như Alba không lo lắng bên cánh trái thì tuổi tác đang đè nặng lên đôi chân của Dani Alves. Bị phản công khi đội hình dâng cao sẽ luôn là điểm yếu cố hữu của 4-3-3.

Những đội từng sử dụng 4-3-3 thành công: Barcelona, Real Madrid Roma, Celta Vigo, Chelsea (2004-2006).