Để giải thích rõ hơn thứ bóng đá đường phố và mang đậm chất bản năng của Neymar, chúng tôi xin gửi đến bạn đọc những đoạn hồi tưởng của các nhân vật đã từng gắn bó với Neymar, để biết rằng anh quả thực là một “của hiếm” trong thời đại bóng đá ngày nay.

Sự phát triển rầm rộ của mô hình học viện đang khiến cho những cầu thủ có lối chơi đường phố, hoang dã ngày càng trở nên hiếm hoi. Trong bối cảnh đó, những người dám tự tin thể hiện như Neymar lại càng đáng quý. Thậm chí, đấy là một di sản cần phải bảo vệ.

“Bóng đá đường phố đã chết”, cựu tiền đạo của đội tuyển Hà Lan Dennis Bergkamp thở dài ngao ngán khi người ta hỏi ông vì sao bây giờ, các ngôi sao sân cỏ lại nhàn nhạt như thế, ai cũng như ai.

Bergkamp là một trong những ngôi sao cuối cùng của bóng đá thế giới xuất thân từ bóng đá đường phố. Khi học viện mọc lên như nấm, cầu thủ trở thành những sản phẩm của thứ bóng đá vô tính, không mang quá nhiều bản sắc cá nhân. Lionel Messi là đỉnh cao của dạng cầu thủ xuất thân từ học viện ấy. Anh xử lý mọi pha bóng đạt đến trình độ hoàn hảo. Khi cần chuyền thì chuyền, cần sút thì sút, cần dốc bóng thì dốc bóng. Tất cả đều như được lập trình và được anh xử lý hoàn thiện như một cỗ máy.

Xem Messi thi đấu tất nhiên vẫn rất sướng mắt. Nhưng các cules đều phải thừa nhận: cảm giác sung sướng ấy không thể sánh được so với Ronaldinho thời đỉnh cao. Những cầu thủ có lối chơi vượt ra ngoài khuôn khổ như thế luôn có thể khiến bạn phải bật dậy khỏi chỗ ngồi. Đấy là nét đẹp của bản năng.

Thế nên Neymar càng đáng quý bởi anh vẫn dám thể hiện thứ bản năng ấy trên sân cỏ. Thuở còn ở Brazil, Neymar từng bị chỉ trích vì anh không chịu chuyền bóng cho ai mà cứ lừa bóng đến hết sân rồi... lừa ngược trở lại. Sau khi sang La Liga, cho dù đã thay đổi không ít để phù hợp với chiến thuật, Neymar vẫn không bỏ thói quen chơi bóng hoang dã của mình. “Mọi người cứ việc huýt sáo và chỉ trích, nhưng tôi sẽ không bao giờ từ bỏ cách chơi của mình,” Neymar nói như thế sau trận đấu với Athletic Bilbao, nơi anh bị đối phương chỉ trích vì những pha lừa bóng theo kiểu trêu ngươi.

Neymar định hình phong cách ấy ngay từ khi 6 tuổi. Với cậu bé, đá hay thôi chưa đủ mà còn phải đá đẹp nữa. Neymar rất thích lừa bóng và cậu liên tục nghĩ ra những cách đi bóng mới lạ để đánh lừa đối thủ. “Ném cậu ta vào một rừng gồm 200 đứa trẻ cùng lứa, Neymar vẫn có cách tỏ ra khác biệt,” Betinho, người đầu tiên phát hiện ra tài năng của Neymar, nói. “Tôi đã khuyên cậu ấy hãy chơi đồng đội hơn, nhưng cũng đừng đánh mất niềm đam mê chơi bóng, lừa bóng của mình”.

Neymar đã mang theo lời khuyên ấy trong suốt sự nghiệp còn son trẻ của mình. Barcelona đã giành FIFA Club World Cup sau khi đánh bại River Plate 3-0. Neymar không ghi bàn trận ấy, nhưng anh lại gây cảm xúc cực lớn khi có một pha dốc bóng qua 5 cầu thủ đối phương. Anh đã từng một lần giành danh hiệu Puskas cho bàn thắng đẹp nhất năm, cũng từ một pha dốc bóng qua cả rừng hậu vệ đối phương.

Giữa một thế giới mà ai cũng chơi theo quy tắc, cách chơi bất quy tắc của Neymar trở nên khác biệt và nó nhắc nhở cho mọi người thấy rằng: bóng đá vốn đẹp ở những cầu thủ không tuân theo một chuẩn mực nào cả. Thế nên mới có một Diego Maradona tung tăng lừa qua cả đội hình tuyển Anh, mới có một Ronaldo “người ngoài hành tinh” làm rung chuyển cả sân cỏ châu Âu, mới có một Eric Cantona cuồng ngạo thách thức tất cả.

Bóng đá Brazil vốn là cái nôi của những ngôi sao hoang dã. Nhưng sau thế hệ của Ronaldo, Ronaldinho, Rivaldo, Brazil cũng bị mô hình học viện làm hỏng đi bản sắc. Bây giờ, đội tuyển Brazil nhiều công nhân hơn là nghệ sĩ. Những ngôi sao hiếm hoi vẫn còn đá theo cảm hứng nếu không thất bại ở châu Âu rồi phải quay về như Robinho thì cũng chả dám sang châu Âu như Henrique Ganso.

Trong bối cảnh đó, Neymar thật sự là một di sản của bóng đá Brazil nói riêng và bóng đá thế giới nói chung.

Tại Barcelona, ai cũng phải thừa nhận là trong bộ tam “MSN” thì Neymar là người dành nhiều đam mê cho quả bóng nhất. Trong ba nhân vật được vinh danh tại gala Quả Bóng Vàng năm nay, sự khác biệt lại càng rõ ràng hơn.

Cristiano Ronaldo xem quả bóng là một công cụ lao động không hơn không kém. Anh sút bóng rất mạnh, luôn đẩy quả bóng dài rồi đua tốc độ, khoe sự vượt trội về sức mạnh cơ bắp. Lionel Messi xem quả bóng như một người bạn, luôn muốn giữ kề cận bên mình. Trong khi đó, Neymar lại xem quả bóng như một người yêu, một người tình.

“Quả bóng như một người con gái ghen tuông nhất quả đất vậy. Nếu đối xử với nàng không tốt, nàng chẳng yêu bạn nữa, thậm chí còn làm tổn thương bạn,” Neymar nói trong một lần trả lời phỏng vấn. “Tôi yêu nàng đến từng tế bào”.

Neymar đã chứng tỏ tình yêu ấy từ khi hãy còn là một cậu bé. Mẹ Neymar, Nadine, không nhớ nổi đã bao lần, Neymar ngủ gục khi đang ôm quả bóng trên tay. Cậu thức dậy cùng quả bóng và đi ngủ với nó. Đến khi Neymar 7 tuổi, trong phòng ngủ nhỏ bé của cậu đã có đến 54 quả bóng.

Neymar không dừng chơi bóng một lúc nào. Cậu chơi ngay trong nhà, ở trường học, trên bãi biển với bố và trên đường phố với bạn bè. Những người hàng xóm tại Jardim Gloria sẽ cho bạn biết họ đã từng khó chịu thế nào khi Neymar đá quả bóng vào cánh cửa nhà họ, đâu thể nào ngờ đứa bé mảnh khảnh và tinh nghịch ấy bây giờ đã trở thành ngôi sao số 1 của bóng đá Brazil.

Năm 2001, Neymar gia nhập Gremetal. “Khi ấy cậu bé mới có 9 tuổi. Đấy là một đứa trẻ thông minh, sống động và bao giờ cũng vui vẻ”, một trong những HLV của Neymar là Alcides Magri Junior cho biết. “Tôi vẫn nhớ nụ cười của cậu bé và việc cậu luôn là bạn tốt của tất cả những đồng đội. Cậu bé có những kỹ năng thật sự đặc biệt. Khi đã vào sân, Neymar cũng trở thành một người hoàn toàn khác. Cậu bé không chỉ muốn ghi bàn, mà còn muốn ghi bàn thật đẹp. Không chỉ muốn lừa bóng, mà còn muốn lừa thật “độc”. Tuy khác biệt như thế, nhưng Neymar không hề muốn mình được đối xử khác với mọi người. Cậu bé vẫn khiêm tốn và cực kỳ hòa đồng”.

Sự tiến bộ của Neymar khiến tất cả các HLV đều cảm thấy bất ngờ. Và họ bắt đầu để cho cậu bé thi đấu với những đứa trẻ khác, lớn hơn cậu 2-3 tuổi. Và cậu bé cũng chẳng sợ hãi gì cả. Neymar vẫn lừa bóng, vẫn biểu diễn và mang đến cảm xúc trên khán đài. Khi những trận đấu và buổi tập kết thúc, các đồng đội đã mệt nhoài trở về nhà, Neymar vẫn nán lại sân tập để tự đá bóng một mình.

“Neymar lịch sự, lễ phép trước người lớn và cực kỳ gần gũi với đồng đội,” Maria Antonia Juliao Faracco, một người giám thị tại Liceu Sao Paulo, nói. “Cậu bé chưa bao giờ cúp học và cũng chẳng bao giờ mang đến rắc rối nào”. Liceu Sao Paulo là một ngôi trường tư đã cấp học bổng cho Neymar theo học, song song với thời gian tập luyện thi đấu. 

Người giám thị này nói thêm: “Chúng tôi ai cũng thấy Neymar gần như phát cuồng bởi bóng đá. Nếu không có trận đấu, tự Neymar sẽ rủ các bạn mình chia đội ra mà đá. Trong giờ nghỉ, nhà trường ra quy định không được chơi bóng. Nhưng Neymar vẫn có cách để được làm điều mình muốn. Trong đó cách thường xuyên nhất là đến văn phòng hiệu trưởng, trưng ra một gương mặt tội nghiệp và... năn nỉ”.

Lý do trường học này trao cho Neymar học bổng là vì họ muốn cải thiện sức mạnh của đội... futsal. Ở Brazil, sự tranh đua giữa các đội bóng trực thuộc các trường rất lớn, chính điều này góp phần khiến cho bóng đá Brazil phát triển ở mọi phương diện. Khi ấy, Neymar đã là ngôi sao của trường Portuguesa và là một học sinh mà... mọi trường học đều muốn có. Những trận đấu của Neymar ở các đội thiếu nhi gây được tiếng vang. Nhà báo chụp hình và viết bài về cậu. Mới 13 tuổi, Neymar đã rất nổi tiếng ở địa phương.

Reginaldo Ferreira de Oliveira, còn gọi là Fino, HLV của đội bóng trường Portuguesa, cho biết: “Ngày ấy đội bóng của chúng tôi có Neymar, Dudu, Gustavo và Leo Baptistao. Trong số này, Neymar yêu bóng đá hơn tất cả và nuôi khát vọng trở thành người giỏi nhất. Và Neymar đã từng bước tiến đến ước mơ ấy. Cậu là đứa bé giỏi nhất trên đường phố, giỏi nhất trong quận, trong bang và cuối cùng là giỏi nhất nước. Neymar luôn muốn tiến bộ, ngày qua ngày. Điều ấy đã được bộc lộ khi cậu ấy hãy còn rất nhỏ”.

Baptistao bây giờ cũng đang là cầu thủ chuyên nghiệp. Anh thuộc biên chế của Atletico Madrid và đang đá cho Villarreal theo dạng cho mượn. Tất nhiên là anh không thể quên những ấn tượng về Neymar: “Cậy ấy là người giỏi nhất đội. Cái gì cũng giỏi, sút bóng, chuyền bóng, đá một chạm, nhưng vượt trên tất cả là kỹ năng làm xiếc với quả bóng. Cậu ấy có thể lừa qua bất kỳ ai mình muốn, có thể lốp bóng ở một vị trí mà không ai ngờ đến. Neymar rất thông minh và cậu ấy biết rõ mình đang trên đường trở thành một ngôi sao. Với tôi hay Dudu, sự kỳ vọng chỉ là trở thành cầu thủ chuyên nghiệp thì với Neymar, cậu ấy biết mình phải trở thành số 1 thế giới”.