Louis van Gaal bước vào lịch sử bóng đá thế giới trong hình hài của một ông giáo, theo cả nghĩa đen lẫn nghĩa bóng. Theo nghĩa đen, sau 11 năm gõ đầu trẻ tại trường Don Bosco (Amsterdam, Hà Lan), Van Gaal bắt đầu sự nghiệp cầm quân với vị trí trợ lý tại AZ Alkmaar. 

Theo nghĩa bóng, Van Gaal là một chuyên gia... gõ đầu cầu thủ. Nhưng, Van Gaal không phải mẫu ông giáo hiền lành với cặp kính dày cộp. Van Gaal là một gã đồ gàn. Tại mọi đội bóng Van Gaal dẫn dắt, ông là số một, các học trò phải phục tùng tuyệt đối, không hề có khái niệm ngôi sao không thể đụng đến.

Ông nhiều lần mắng sa sả vào mặt học trò vì không nghe lời, và được đặt biệt danh là "Tulip Thép". Ông từng... tụt quần ngay trước mặt các cầu thủ Bayern để khẳng định ông có thể làm bất cứ điều gì điên rồ nhất để lập trật tự.

Van Gaal cũng từng tuyên bố: "Tôi là tôi, một con người tự tin, chân thành nhưng cũng rất thích sự áp đặt, một con người của công việc nhưng cũng rất gần gũi". Ông giáo nào chả từng bảo học trò như thế. Theo kiểu: "Giờ dạy của tôi, các cô các cậu phải tuyệt đối im lặng. Ra chơi muốn quậy gì thì quậy". 

Và Van Gaal đích thị là một chuyên gia ươm mầm tài năng. Số lượng cầu thủ trẻ được ông phát hiện và đôn lên đội một là khó thể đong đếm hết. Trong số đó, bạn có thể lập cả được một đội hình có lẽ chỉ thấy trong mơ. 

Tiêu biểu như Patrick Kluivert, Clarence Seedorf tại Ajax Amsterdam, Andres Iniesta, Xavi, Victor Valdes tại Barcelona hay Toni Kroos, Thomas Mueller tại Bayern Munich. Nhìn về quá khứ, không nhiều chiến lược gia mát tay với cầu thủ trẻ đến như thế.

Trước thời điểm Van Gaal xuất hiện, bóng đá Hà Lan chỉ có Cruyff, truyền nhân của Rinus Michels. Cruyff bảo thế này, Cruyff nói thế khác, tất cả đều như thánh chỉ. Đơn giản, Cruyff quá vĩ đại, ông thành công từ vai trò cầu thủ cho đến huấn luyện viên, khiến mọi người phải răm rắp tuân theo.

Van Gaal là cái tên hiếm hoi phản bác Cruyff, và thành công. Đối với thánh Johan, để áp chế đối phương, cần pressing mạnh mẽ ngay khi mất bóng, thu hẹp diện tích mặt sân lại tối đa hạn chế không gian xử lý. 

Van Gaal am hiểu và vẫn đi theo triết lý của Rinus Michels, nhưng ông chú trọng hơn vào mặt trận phòng ngự bên phần sân nhà, với quan điểm đảm bảo sự an toàn cho khung gỗ và thể lực cầu thủ trong các cuộc đua đường trường. Từ đó, người Hà Lan ngoài bay bổng còn trở nên thực dụng hơn.

Nếu đánh giá thấp Van Gaal, hãy nhìn những gì ông đã làm được. Tại Barca lẫn Bayern, Van Gaal đều giúp 2 gã khổng lồ này thức tỉnh sau một thời gian dài chìm sâu trong khủng hoảng.

Chỉ có tại Manchester United, Van Gaal thất bại. Qua thời gian, khả năng ứng biến với dòng chảy chiến thuật cuồn cuộn của Van Gaal dần mai một. Dẫu sao, ông cũng đã 65 tuổi, thời điểm bị M.U sa thải. Và đó cũng là dấu chấm hết cho sự nghiệp của vị chiến lược gia người Hà Lan khi ông tuyên bố giải nghệ.

Nói cách khác, trước những biến động của thời cuộc, ông đồ gàn Van Gaal đã không còn phù hợp. Sứ mệnh của Van Gaal đã hết và ông chọn cách dừng lại bất chấp lời mời khét lẹt mùi tiền từ Trung Quốc. 

Tiền mà chi, bạc mà chi rồi cũng trở về cát bụi, ở cái ngưỡng sắp bước sang tuổi thất thập này, còn gì bằng những giây phút tiêu dao, ung dung tự tại. Ấy mới là kẻ thức thời.