Từ điển bách khoa toàn thư Wikipedia có trang riêng cho Aleksander Ceferin, nhưng trang này chỉ mới tồn tại 9 tháng. Cách đây 6 tháng, giới điều hành bóng đá châu Âu dường như vẫn chưa quan tâm đến Ceferin. Thậm chí chỉ mới cách đây vài ngày, một người hâm mộ thông thường chắc cũng chẳng biết Ceferin làm gì, trong lĩnh vực nào. Cứ như đấy là một nhân vật ngoài cuộc. Lạ thay, Ceferin đắc cử chủ tịch UEFA một phần nhờ đặc điểm ấy.

Phần nguyên nhân quan trọng còn lại là nhờ số phiếu “nguyên khối” của các nước Đông Âu, tổng quát hơn là phiếu của các LĐBĐ nhỏ. Nhưng tất nhiên, với “tỷ số” áp đảo 42-13 trước đối thủ Van Praag (Hà Lan), không thể nói rằng chỉ có các nền bóng đá nhỏ bỏ phiếu cho Ceferin. Còn có cả phiếu của các LĐBĐ Đức hoặc Italia.

Trước đây, người ta cho rằng Michael Van Praag (Hà Lan) hoặc Angel Maria Villar (Tây Ban Nha) mới là các ứng cử viên sừng sỏ cho chiếc ghế chủ tịch UEFA. Nhưng Villar rút tên chỉ vài tuần trước cuộc bỏ phiếu, và đây là câu chuyện nói lên vấn đề của cuộc chơi. Là một nhân vật quen thuộc trong giới điều hành bóng đá đỉnh cao, Villar không thoát khỏi “dòng nước đục” của Michel Platini và Sepp Blatter. Ông ta từng bị Ban đạo đức FIFA phạt tiền, giống như hàng chục nhân vật chóp bu khác trong thế giới bóng đá.

Rất khó liệt kê cho hết các quan chức có thâm niên cao trong giới điều hành bóng đá đỉnh cao không vướng vào vòng hối lộ hoặc thiếu minh bạch tài chính. Ngay cả “hoàng đế” Franz Beckenbauer mà cả thế giới tôn sùng như một tượng đài mẫu mực, rút cuộc cũng đã lộ mặt, bị cảnh sát xét nhà như kẻ tội phạm, với một số tiền rất lớn đang được nói đến trong những ngày qua. Hóa ra, chính cái đặc điểm “người ngoài cuộc” của Ceferin lại trở thành ưu điểm tuyệt vời trong hoàn cảnh này.

Chỉ là chủ tịch của một LĐBĐ “bé xíu” ở châu Âu (Slovenia), Ceferin chưa bao giờ được bầu vào Ban chấp hành UEFA. Ông chưa “đủ tuổi” để được... chia chác, nên “phải” trong sạch? Cũng chẳng ai bảo Van Praag là không trong sạch chỉ vì ông ta đã điều hành bóng đá quá lâu, là Phó chủ tịch UEFA. 

Nhưng Van Praag lại phạm sai lầm ấu trĩ trong quá trình vận động: nói xấu đối thủ một cách lộ liễu. Thời này, ai lại bảo đối thủ duy nhất của mình là “một chính khách quá ham quyền lực và rất khó chơi”. Rất giống Lennart Johansson trước đây, Van Praag - dù rất quen thuộc - không thể là một cao thủ trên chính trường!

Cho dù là hay nhưng cứ lặp đi lặp lại thì cũng nhàm chán, tẻ nhạt. Đã 4 thập kỷ trôi qua kể từ khi Joao Havelange bất ngờ đánh bại Sir Stanley Rous, đoạt ghế Chủ tịch FIFA nhờ tuyệt chiêu “phiếu nguyên khối”. Đấy là một tầm nhìn mới mẻ, sáng tạo, thông minh. Nhưng cách ấy dần dần trở thành chiến lược cũ rích, thậm chí tồi tệ, khi nó buộc phải đi kèm với những cuộc họp lớn (có đông đủ cử tri) để vận động. Muốn không bị tố cáo tội danh mua phiếu thì việc làm bắt buộc còn lại trong cách vận động này là phải hứa hẹn những gì số đông cử tri muốn có.

Havelange giúp Blatter chiếm ghế Chủ tịch FIFA, rồi Blatter bày mưu cho Platini chiếm ghế Chủ tịch UEFA, đều chỉ với chiến lược vừa nêu. Bây giờ, Ceferin lại thành công bằng việc hứa hẹn nhiều điều với các nước “nhỏ”. Tương lai của bóng đá châu Âu, nếu có chuyện hay thì cũng chẳng mới, hoặc có chuyện mới thì sẽ không hay, khi mà UEFA được dẫn dắt bởi một nhân vật như thế. Ví dụ, người ta chờ đợi Ceferin cắt bớt quyền lực của các đội bóng lớn và tạo cơ hội cho các đội bóng nhỏ, các nền bóng đá nhỏ. Đấy chẳng qua là việc Platini đã làm cách đây gần chục năm - như một sự trả nợ cho quá trình vận động bầu cử.

Khi Platini văng khỏi ghế chủ tịch, UEFA lập tức thay đổi Champions League, dành đến hơn nửa vòng bảng cho 4 cường quốc hàng đầu châu Âu (mỗi nước có 4 suất từ mùa bóng 2018/19, chưa kể có thể thêm nhà ĐKVĐ Champions League không thuộc Top 4 trong nước). Chuyện ấy còn chưa diễn ra, giờ Ceferin đã hứa hẹn điều ngược lại!

Thật ra, Champions League hoặc bóng đá châu Âu sắp tới sẽ hay, dở thế nào là còn tùy vào quan điểm thưởng thức riêng của mỗi người. Dù sao đi nữa, có lẽ Van Praag nói đúng: Ceferin trước tiên là một chính khách bóng đá hơn là một con người vươn lên từ bóng đá. Vậy nên, UEFA “của Ceferin” sẽ nặng về chính trị hơn là chuyên môn?