Tại Juventus, Massimiliano Allegri đã ra đi. Tại Bayern, Niko Kovac đối diện với tương lai đầy bất trắc, mặc dù ông có thể giành cú đúp quốc nội. Không ai bị sốc nếu Ernesto Valverde hoặc Thomas Tuchel cũng chịu số phận bị sa thải sau khi giúp đội bóng bảo vệ danh hiệu thành công.

Và cũng chẳng có gì để nói nhiều về số phận của những HLV đã bị chửi rủa suốt cả mùa giải như Maurizio Sarri của Chelsea, người đang vừa dắt Chelsea vào trận chung kết Europa League vừa bước đến đoạn đầu đài. Đó là một sự thật lạnh gáy mà ít ai nghĩ tới ở thời điểm cách đây 12 tháng.

Đối với các CLB ưu tú của lục địa châu Âu, VĐQG không còn là một thành tích vẻ vang. Trong một thế giới bị biến dạng bởi các dịch chuyển kiến tạo bị thúc đẩy từ sự phân tầng tài chính lớn thì họ có nhu cầu vươn tới những danh hiệu vinh quang hơn, béo bở hơn.

 

Đối với các HLV như Allegri, Kovac và Tuchel, việc vô địch giải quốc nội là điều có thể nhìn thấy từ 9 tháng trước và nếu vô địch thì mới chỉ là danh hiệu tối thiểu. Khi được cưỡi con ngựa mạnh nhất, nhanh nhất, đắt tiền nhất thì bạn phải vô địch mọi cuộc đua chứ không chỉ là cuộc đua quốc nội. 

“Là HLV, tôi biết những gì sẽ đến khi thất bại. Tôi luôn nghĩ rằng nếu thành công thì mọi chuyện sẽ ổn. Nhưng dường như mọi thứ đã thay đổi. Thành công đồng nghĩa là anh phải câu được nhiều con cá trong một chuyến câu, chứ không phải là một con”. Đó chính là chia sẻ của ông Dieter Hecking, HLV vừa bị Moenchengladbach sa thải dù đã giúp đưa CLB xếp thứ Năm chung cuộc Bundesliga 2018/19.

Chuyện gì xảy ra ở đây? Một phần, đây là một biểu hiện của sự phát triển của bóng đá cấp CLB. Bóng đá CLB hiện bị chi phối bởi sự mất cân bằng quá lớn khi quyền bá chủ của những CLB giàu có áp đảo toàn bộ giải đấu và chỉ có những cú sốc siêu lớn mới có thể tước đi quyền lợi Champions League của họ. 

Bây giờ, đám CLB tinh tú ở châu Âu, ngoại trừ một số dị biệt của giải Premier League, đã mạnh mẽ đến mức không thể thất bại. Bayern xếp thứ năm vào đầu tháng 12/2018 và vẫn vô địch Bundesliga. Real Madrid có mùa giải tồi tệ nhất kể từ năm 2002 nhưng vẫn đủ điều kiện tham dự Champions League.

Rõ ràng, Champions League đã phủ một cái bóng quyền lực dài vô tận. Đối với PSG, Juventus và Bayern, suất dự Champions League dành cho nhà vô địch giải quốc nội là đương nhiên. Còn đối với Barcelona và Man City, danh hiệu trong nước giờ nhạt như nước lã và họ chỉ thèm khát Cúp Bạc Champions League.

Chính điều này đã khiến nạn loạn lạc trong giới cầm quân tại các các CLB đế vương xuất hiện. Họ buộc phải vô địch cả trong nước lẫn Champions League thì mới đủ điều kiện đánh giá là thành công. Còn nếu không, xin mời xách va ly lên và ra đi. 

Tuy nhiên, tối hậu thư phải vô địch Champions League không phải là yếu tố duy nhất ở đây. Nếu đúng như vậy, Juventus sẽ không xem xét việc thuê Simone Inzaghi, người chưa bao giờ cầm quân ở Champions League. Có một sự thay đổi mang tính văn hóa trong các trận bóng.

Cách đây 10-15 năm, khâu xem xét kỹ lưỡng về các HLV khá đơn giản. Chiến thắng với tỉ lệ cao là đủ để bổ nhiệm làm HLV. Nhưng bây  giờ, mỗi HLV đều được gắn với một bản lí lịch đánh giá chi tiết, đầy đủ như thể một ứng viên tổng thống, với những giá trị mềm khác như sự lôi cuốn, truyền cảm hứng, danh tiếng, triết lý bóng đá mới mẻ, hấp dẫn hay phải là một hình tượng đạo đức…

Một phần của điều này là về giá trị thương hiệu. Hơn bao giờ hết, HLV là bộ mặt đại diện của CLB. Với Juergen Klopp của Liverpool, Mauricio Pochettino, của Tottenham hay Diego Simeone của Atletico Madrid, chúng ta biết chính xác thông điệp của CLB là gì bởi vì HLV là hiện thân của nó. 

Chúng ta có thể đưa ra yêu cầu tương tự cho HLV Valverde của Barcelona hoặc Kovac của Bayern không? Barca và Bayern có thể giàu có hơn, vĩ đại hơn, mạnh mẽ hơn Liverpool và Tottenham, nhưng bây giờ, 2 HLV của 2 đội bóng Anh đá trận chung kết Champions League mới là 2 câu chuyện ăn khách, 2 nhãn hàng thể thao hấp dẫn.

Đó là lý do tại sao Chelsea muốn Frank Lampard thay thế Sarri, và tại sao Man United bổ nhiệm Ole Gunnar Solskjaer. Tất cả những rủi ro khách quan gắn liền với việc thuê một HLV mới như vậy đều đã được trù tính khi CLB muốn nhân cách hóa những giá trị của đội bóng trước thế giới. 

Trong trường hợp của Solskjaer, Man United muốn có một thương hiệu trẻ trung hơn, hướng về bóng đá tấn công và lại là một gương mặt quen thuộc với đội bóng. Đấy chính là những điều không thể cưỡng lại. Như Robin van Persie vừa mới phát biểu, Solskjaer chính là trận đấu hoàn hảo của Man United.

Điều này dẫn bóng đá đến đâu? Trong ngắn hạn, có lẽ là một mùa hè của đàm phán. Allegri, Jose Mourinho, Antonio Conte và Laurent Blanc đang nhàn rỗi; Kovac và Sarri có thể sắp thất nghiệp và những HLV này sẽ là mục tiêu của rất nhiều CLB. Một lần nữa, băng chuyền HLV sẽ chuyển động không ngừng.