Claudio Ranieri là cựu HLV Chelsea, điều đó có lẽ bất kỳ người hâm mộ bóng đá nào cũng từng nghe đôi ba lần trong mùa giải mà ông đang dẫn dắt Leicester làm nên điều thần kỳ. Tuy nhiên, tại sao nhà cầm quân người Italia lại bị sa thải vào năm 2004 thì không phải ai cũng biết.

Đêm định mệnh chấm dứt tương lai của Ranieri tại Stamford Bridge diễn ra giữa chốn phồn hoa Monte Carlo vào một ngày cuối tháng 4. Tất nhiên, sự nghiệp của Ranieri được quyết định trên sân bóng chứ không phải sòng bài.

Ngoại hạng Anh hiện tại loạn lạc như thế nào thì Champions League 2003/04 nhiễu nhương thế ấy. Chẳng thế mà 4 đội góp mặt ở vòng bán kết lần lượt là Monaco, Porto, Deportivo và Chelsea, không một cái tên nào được xếp vào hàng ông lớn. 

Nếu so sánh tương quan lực lượng, Chelsea trong năm đầu tiên được tỷ phú Roman Abramovich rót tiền chính là đội bóng được đánh giá cao nhất. Đối thủ của The Blues là Monaco và trận lượt đi diễn ra trên sân Stade Louis II.

Dado Prso đưa đội chủ nhà vượt lên dẫn trước ở phút 15 nhưng chỉ 6 phút sau, Hernan Crespo đã quân bình tỷ số. Bước sang đầu hiệp 2, đoàn quân của Ranieri lại có được lợi thế về mặt nhân sự khi Andreas Zikos của Monaco bị truất quyền thi đấu sau tình huống chơi xấu với Makelele.

Hòa có tỷ số trên sân khách, chơi hơn người phần lớn thời gian hiệp 2, thời điểm ấy, dám chắc người hâm mộ Chelsea vô cùng lạc quan về cơ hội lọt vào chung kết của đội nhà. Nhưng viễn cảnh đẹp như mơ ấy không bao giờ đến vì những quyết định thay người dớ dẩn của Ranieri.

Ngay đầu hiệp 2, nhà cầm quân người Italia rút tiền vệ hiếm hoi trong đội hình có xu hướng dạt biên là Jesper Gronkjaer ra sân để lấy chỗ cho Juan Veron. Như vậy, Chelsea ra sân với 4 tiền vệ trung tâm, gồm Makelele, Lampard, Parker và Veron, nhìn là thấy mất cân bằng và bí bách.

Đến khi chơi hơn người, chưa tận dụng được lợi thế Ranieri đã làm loạn đội hình bằng cách rút Melchiot thay bằng Hasselbaink và Parker thay bằng Robert Huth, cầu thủ hiện nay vẫn là học trò của “Gã thợ hàn” tại Leicester. Kết cục là Chelsea 2 lần bị thủng lưới ở những phút cuối trận.

Bình luận về trận đấu, cây bút Kevin McCarra của tờ Guardian châm biếm: “Đây là lần hiếm hoi Ranieri để lại dấu ấn đậm nét trong một trận đấu, đáng tiếc dấu ấn ấy lại mang tính phá hoại”. Trong khi đó, cây bút Henry Winter của Telegraph ngao ngán: “Chắng biết Ranieri mày mò thử nghiệm gì trong hiệp 2”.

Sau khi trận đấu kết thúc, với bản tính thẳng thắn, nhà cầm quân người Italia cũng thừa nhận: “Thất bại này là lỗi của tôi”. Thật vậy, từ thay người cho đến chiến thuật, Ranieri đáng bị chấm điểm 0 cho những gì đã làm tại Monte Carlo.

10 năm sau thảm họa Monte Carlo, Ranieri đang sống trong những ngày sôi nổi nhất của cuộc đời tại Leicester, đội bóng tí hon đang dẫn đầu trên bảng xếp hạng và cách chức vô địch Ngoại hạng Anh khoảng cách đúng bằng 1 trận thắng.

Chính những bài học quý báu tại Chelsea đang giúp Ranieri vững tay chèo chống con thuyền Leicester đến bến bờ vinh quang. Từ một chiến lược gia thường xuyên có kiểu thay người vô tội vạ, nhà cầm quân người Italia trở nên rất chắt chiu quyền thay người.

Sau 35 vòng đấu, Ranieri mới chỉ 27 trận sử dụng quyền thay người, tức có tới 8 trận, đội hình xuất phát ra sân và thi đấu cho đến khi trọng tài nổi hồi còi mãn cuộc. Điều này rất hiếm thấy ở môi trường bóng đá đỉnh cao, trừ những đội bóng có tình trạng chênh lệch giữa đội hình chính và dự bị quá lớn.

Luật thay người sinh ra để giúp các HLV có cơ hội điều chỉnh chiến thuật hoặc bảo đảm thể lực cho trụ cột. Tuy nhiên, việc thay người đôi lúc lại phản tác dụng, khi mà một mắt xích đang chạy tốt bị thay bằng một mắt xích không phù hợp thì cỗ máy liệu có thể tiếp tục vận hành trơn tru? Ranieri hiểu rõ điều đó.

Nên nhớ, Leicester chỉ phải tập trung cho đấu trường Ngoại hạng Anh, thể lực của các cầu thủ không bị bào mòn quá nhiều. Bởi vậy, kể cả có chơi đủ 90 phút suốt 38 vòng đấu, những Mahrez hay Vardy cũng chỉ phải chạy trên sân 3.400 phút, tức tương đương số phút thi đấu của Aguero thời điểm hiện tại. Thế nên họ sung mãn qua từng vòng đấu.

Ngoài ra, không cứ phải thay người mới thay đổi chiến thuật. Với 11 con người trên sân, Ranieri vẫn có đủ tùy chọn tấn công hoặc phòng ngự. Với một đội hình khỏe mạnh và biết cách giành chiến thắng thì thay người là việc thừa thãi. 

Và nói về chiến thuật, nhà cầm quân người Italia cũng cho thấy khả năng quan sát và phát hiện vấn đề. 9 trận đấu đầu tiên của mùa giải, Leicester đều bị thủng lưới. Tuy nhiên, 12 trong 17 trận gần nhất, các đối thủ không thể nào xuyên thủng mành lưới thủ thành Kasper Schmeichel. Nghĩa là hàng thủ Bầy cáo đã được gia cố và trở nên rất chắc chắn.

Nhìn chung, đối với Ranieri, khi đã có sự chuẩn bị tốt nhất cho trận đấu, công việc của ông là chờ trọng tài nổi hồi còi mãn cuộc và bỏ túi 3 điểm. Nó cũng như là điều nhà cầm quân người Italia cần làm trong mỗi trận đấu là... chẳng làm gì cả.