Chỉ có M.U toàn thắng trong 6 vòng đấu gần đây ở Premier League. Thuyết phục đã đành, nhưng cần nói thêm: sự thuyết phục về mặt thành tích của M.U không chỉ gói gọn trong 6 trận đấu vừa qua. Họ đã hòa Chelsea và chỉ thua Manchester City 0-1 trong 2 vòng đấu ngay trước đó.  Rõ ràng, có đến 5 đối thủ đáng gờm trong chuỗi 8 trận gần đây nhất của thầy trò Louis Van Gaal (Chelsea, Man City, Arsenal, Southampton, Liverpool). Đấy không bao giờ là sự may mắn hoặc “phong độ nhất thời”. Trong 6 trận toàn thắng vừa qua, chưa bao giờ M.U lặp lại đội hình chính trong 2 trận liên tiếp. Chẳng những vậy, các cầu thủ được ra sân còn phải thường xuyên thay đổi vị trí. 

Mặt khác, kể cả sơ đồ chiến thuật ở thời điểm xuất phát cũng thường thay đổi. Ai nấy đều biết, M.U là một trong những đội đang chịu ảnh hưởng của vấn nạn chấn thương nặng nề nhất. Tất cả cho thấy, cái đội M.U đang toàn thắng ở Premier League - xét cả lối chơi lẫn nhân sự - vẫn chưa phải là đội M.U mạnh nhất về mặt lý thuyết. Nói rằng M.U sắp tới có thể còn mạnh hơn nữa là vì vậy.

Phản biện về sức mạnh của M.U trong chuỗi trận vừa qua? Có 3 chi tiết quan trọng cần bàn. Một là phong độ sáng ngời của David De Gea trong khung thành. Mọi chuyện có thể sẽ khác nếu như De Gea không xuất sắc như vậy (và phải nói luôn: chưa chắc De Gea vẫn sẽ xuất sắc như vậy trong những trận đấu sắp tới). 

Thứ hai, kể cả khi đã tạo dựng được một mạch thắng thuyết phục, M.U vẫn chưa rũ bỏ nhược điểm cố hữu đã lộ rõ ngay từ đầu mùa: phòng ngự chưa chặt chẽ. Và cuối cùng, có chăng yếu tố may mắn khi M.U liên tục ghi bàn trong những trận đấu mà số lần sút bóng đúng hướng khung thành của họ không cao?

Hãy bắt đầu từ vấn đề sau cùng. Khi bỏ lỡ một cơ hội tốt trước khung thành Chelsea, Van Persie thú thực là anh sai lầm trong việc chọn giải pháp. Nếu tâng bóng chính xác thì sẽ thành bàn. Nếu đi bóng qua thủ môn, Van Persie cũng sẽ ghi bàn. Nhưng đấy là những việc khó. 

Anh chọn giải pháp dễ hơn: tung luôn cú dứt điểm, chắc chắn chính xác nhưng pha bóng không hiểm. Rút cuộc, thủ môn Thibaut Courtois (cũng là cầu thủ hay nhất trận ấy) dễ dàng hóa giải. Đấy cũng là lúc mà giới thông kê ghi nhận: chưa bao giờ Van Persie có tỷ lệ dứt điểm chính xác cao như vậy, nhưng cũng chưa bao giờ số bàn thắng của anh chính xác như vậy.

Bóng đá đỉnh cao hiện đang có một xu hướng rõ ràng: thiên về độ “độc” hơn là độ “chuẩn” khi dứt điểm (cứ xem lại những pha dứt điểm cận thành tung nóc lưới, nhan nhản trên internet, rồi so sánh với cách đệm bóng đơn giản trước đây, bạn sẽ thấy ngay vấn đề). Van Persie quả quyết: “Tôi sẽ rút kinh nghiệm”. Nói là làm. Van Persie ghi luôn 4 bàn chỉ trong 4 trận gần đây - nhiều hơn tổng số bàn thắng của anh trước đó, dù trước đó anh thường xuyên sút đúng hướng khung thành!

Dù muốn hay không, Van Persie cũng phải điều chỉnh như vậy, bởi đấy chính là quan điểm chuyên môn của Van Gaal, cũng là cách chơi của M.U. Không cần phải tìm dẫn chứng đâu xa. 

Còn có pha bóng nào khó hơn là pha đội đầu “như Siêu nhân” của Van Persie tại World Cup 2014? Anh xử lý tình huống rất quyết đoán, dù có cả không gian lẫn thời gian để chọn những giải pháp khác. Và anh ghi được bàn thắng để đời vào lưới TBN - đội bóng mà cả thế giới sợ hãi suốt 6 năm liền!

Cách chơi của Van Gaal khi ông dẫn dắt Hà Lan tại World Cup 2014 là như vậy. Tiền vệ chuyền dài và bổng để nhanh chóng đặt tiền đạo vào tư thế dứt điểm, nhưng độ khó rất cao. Nói rộng hơn, bóng đá Hà Lan xưa nay chính là như vậy. Ở M.U, Van Gaal cũng muốn hậu vệ hoặc tiền vệ trụ chuyền bóng như vậy.  Tiền vệ phải xoay người nhận bóng và thoát khỏi người đang kèm cặp chỉ trong một động tác, rồi nhanh chóng kiến tạo cơ hội ghi bàn cũng chỉ trong một động tác tiếp theo (hình 1). Chơi được như vậy, M.U của Van Gaal sẽ hoán chuyển rất nhanh từ thế thủ sang thế công, hoặc tấn công rất nhanh sau khi thủ môn có bóng.

Sở dĩ Van Gaal ưa thích sơ đồ 3-4-1-2 (hoặc 3-5-2 nói chung) vì đấy chính là sơ đồ phục vụ rất tốt cách chơi phản công nhanh. Sau khi “trục trặc” bước đầu, Van Gaal linh động thay đổi từ sơ đồ chiến thuật đến cách chơi. Nhưng bây giờ, ông đã quay lại với sơ đồ gồm 3 hậu vệ và mọi chuyện tiến triển khá tốt.

Hàng thủ M.U vẫn còn lỏng lẻo? Rõ ràng. Các hình 2 và 3 cho thấy: kể cả trong chiến thắng 3-0 hết sức thuyết phục trước Liverpool, De Gea vẫn luôn vất vả do hàng công đối phương tạo ra cơ hội ghi bàn quá dễ dàng.  Mario Balotelli có quá nhiều khoảng trống ngay trong vùng cấm địa, khi bóng đang ở trong chân Liverpool (Michael Carrick không kèm sát). Fellaimi thường ngần ngừ và tỏ ra chậm chạp trong việc kèm người... Vấn đề ở đây: chẳng lẽ Van Gaal cũng không nhận ra những khiếm khuyết ấy? Chuyện không đơn giản.

Có thể Carrick hoặc Fellaini đều phòng ngự trong tâm trạng luôn chuẩn bị tấn công hoặc phản công nhanh. Nghĩa là kể cả khi đá trung vệ, Carrick vẫn có một nửa nhiệm vụ nằm ở lĩnh vực tấn công. Những cầu thủ xung quanh cũng vậy. Thời điểm M.U tỏ ra nguy hiểm nhất hiện nay không phải là lúc họ đang tấn công, mà chính là lúc họ đang bị tấn công. 

Đối phương có thể trúng đòn trừng phạt bất cứ lúc nào đường chuyền cuối cùng của họ đưa bóng đến chân.... hậu vệ M.U. Tất nhiên, cách chơi mạo hiểm của Van Gaal thành công nhờ thủ môn De Gea chơi quá xuất sắc trong những trận vừa qua. nhưng đấy cũng là phần thưởng cho việc Van Gaal đặt trọn niềm tin vào thủ môn của mình.

Carrick phải đá trung vệ trong khi vị trí sở trường của anh là tiền vệ trung tâm. Trung vệ Jonny Evans thì bất đắc dĩ trở thành hậu trái. Wayne Rooney (tiền đạo hoặc tiền vệ công) thậm chí phải đá tiền vệ phòng ngự. Rất nhiều cầu thủ khác của M.U phải đảm trách vị trí trái khoáy như vậy trong những trận gần đây. Ngôi sao số 1 Angel Di Maria thì đang chấn thương... Đã có bình luận: Van Gaal đang có một lối chơi tốt, với các cá nhân cụ thể không tốt.

Đấy là do thử nghiệm, hay do hoàn cảnh khách quan? Không quan trọng lắm. Một khi Angel Di Maria hoàn toàn bình phục, khi Van Gaal có đủ hàng hậu vệ ưng ý để thoải mái sử dụng Ander Herrera và Carrick ở khu giữa sân, hoặc (xa hơn) khi ông mua được ngôi sao ưng ý Kevin Strootman, M.U sẽ có sức mạnh khôn lường. Với HLV xuất sắc nhất Hà Lan 2014, mọi chuyện đang có chiều hướng thăng hoa.