Tottenham sở hữu hàng phòng ngự chắc chắn nhất giải Ngoại hạng, đó không phải là điều người hâm mộ thường xuyên được nghe thấy. Cụ thể, kể từ năm… 1951, Spurs mới lại là đội thủng lưới ít nhất ở giải đấu mà mình tham dự. 

Có nhiều điều đã thay đổi ở White Hart Lane. Trước đây, nhắc đến Tottenham là nói tới những khoảnh khắc tấn công thiên tài nhưng kèm theo đó là sự non nớt trong các giờ phút quyết định. Gà trống hào hoa nhưng bạc mệnh. Đặc biệt, họ chưa bao giờ gắn với tính từ “chắc chắn”.

Nhưng tất cả những thứ đó giờ không còn nữa. Tottenham may mắn khi có Pochettino trên ghế huấn luyện. Không còn là 1 người quản lý luôn thôi thúc các học trò lao về phía trước để rồi tụt dần phong độ vào cuối mùa giải như tại Southampton. Pochettino giờ trưởng thành hơn và tỏ ra thích nghi hoàn hảo với giải Ngoại hạng.

Lấy cảm hứng từ đội bóng cũ Newell’s Old Boy, Pochettino xây dựng đội hình Tottenham theo công thức hoàn hảo: “Khi chúng tôi lên ngôi giải VĐQG Argentina và lọt đến trận chung kết Copa Libertadores vào năm 1992, Newell’s Old Boys có đội hình tương tự như tôi đang sở hữu hiện giờ. Có một sự cân bằng hoàn hảo giữa những tài năng trẻ và các cầu thủ giàu kinh nghiệm”.

Trở lại thời điểm đó, Marcelo Bielsa là HLV của Newell’s Old Boys. Juan Manuel Llop là 1 hậu vệ phải đa năng có thể chơi tốt vị trí trung vệ. Bielsa đã gây bất ngờ khi kéo Llop lên đá tiền vệ trung tâm. Đặc biệt, khi 2 trung vệ phía sau gặp khó khăn, Llop lùi xuống và trở thành trung vệ thứ 3. Điều này tương tự với trường hợp của Eric Dier bây giờ. Sự khác biệt duy nhất có lẽ là Newell’s Old Boys sử dụng sơ đồ 3-4-3 thay vì 4-3-3 hoặc 4-2-3-1 như của Tottenham.

Cùng nhìn sâu vào cách bố trí hàng phòng ngự của Tottenham. Pochettino có thể luân phiên sử dụng các hậu vệ cánh nhưng giữ nguyên cặp trung vệ Jan Vertonghen - Toby Alderweireld trong 23 trận đầu tiên tại giải Ngoại hạng. Nếu Vertonghen không bị chấn thương, Kevin Wimmer – người tham gia 4 trận gần nhất của Spurs, còn lâu mới có cơ hội ra sân. Với việc sử dụng Wimmer, Tottenham mới chỉ sử dụng đúng 3 trung vệ trong mùa này. Điều này hoàn toàn đối lập với mùa 2007/08 khi Gà trống có tới… 9 trung vệ ra sân.

Trong 23 trận mà vệ Vertonghen - Alderweireld cùng góp mặt, Eric Dier chơi ở vị trí tiền vệ trung tâm 21 lần. Tam giác này chính là chìa khóa cho thành công của Tottenham. Vertonghen và Alderweireld đã quá hiểu nhau nhưng sự phối hợp của họ thường xuyên để hở khoảng trống ở trung lộ. Cùng với đó, lối chơi của cả 2 đều gói gọn trước vòng cấm. Họ cần 1 người dọn dẹp và Dier xuất hiện. Không chỉ thường xuyên lùi xuống chơi như trung vệ thứ 3 (đặc biệt trong chiến thắng 2-1 trước Watford), sự linh hoạt trong cách di chuyển cho phép Dier chuyển đổi chức năng nhanh chóng: từ thu hồi bóng đến lập tức tham gia tấn công khi cần thiết.

Hiệu quả có thể thấy ngay. Tottenham đứng thứ 6 trong danh sách những CLB tắc bóng nhiều nhất giải Ngoại hạng mùa này. Lưu ý là với 5 đội xếp trên, chỉ riêng Liverpool có tỷ lệ kiểm soát bóng trung bình cao hơn Tottenham, trong khi có 3 luôn trong nhóm cầm bóng ít nhất. Ở đây có một mối quan hệ dễ dàng nhận ra. Khi 1 CLB cầm ít bóng thì họ phải tăng cường tranh chấp (tắc bóng) để giành lại quyền kiểm soát. Spurs không cầm ít bóng nhưng vẫn tắc bóng rất nhiều, đó mới là vấn đề.

Pochettino là 1 cựu trung vệ và biết cách phòng thủ hiệu quả nhất. Ông thôi thúc các học trò áp sát gắt gao đối thủ. Tuy vậy, thay vì lao lên điên cuồng, Pochettino tận dụng triệt để sức trẻ để vừa linh hoạt pressing, vừa di chuyển cần thiết để chuyển đổi trạng thái.

Dele Alli là tiền vệ tấn công cắt bóng nhiều nhất mùa này, trong khi Erik Lamela đứng thứ 3. Harry Kane là tiền đạo tranh chấp tay đôi hiệu quả nhất tại xứ sương mù. Tottenham phạm lỗi nhiều nhất giải đấu với trung bình 12,7/trận. Tất cả những điều đó xóa sạch ký ức về 1 Gà trống sạch sẽ và thi đấu có phần ngây thơ, thay vào đó là hình ảnh thực dụng nhưng hiệu quả.

Cuối cùng, rút ra những bài học từ người thầy cũ Bielsa, Pochettino hiểu rõ đâu là vị trí dễ gặp chấn thương nhất trong đội hình và luôn có sự điều chỉnh hợp lý. Chính phương pháp xoay vòng này khiến Spurs có rất ít ca chấn thương nghiêm trọng trong mùa này và có đủ lực lượng cần thiết trước các trận đánh lớn.