Nhân sự kiện ông Hoàng Anh Tuấn trở thành HLV đầu tiên của Việt Nam nhận Pro License, phóng viên Bóng đá & Cuộc sống đã có cuộc trao đổi với chiến lược gia này xoay quanh chuyện đi học cũng như những quan điểm của ông về phương hướng phát triển của bóng đá nước nhà trong thời gian tới. 

+ Theo như tôi biết thì Pro License là bằng cấp chứ không phải chứng chỉ như cấp độ C, B, A. Nó có thể được xem như giấy phép hành nghề giúp các HLV đạt tiêu chuẩn dẫn dắt các CLB quốc tế cũng như ĐTQG trên thế giới. Trong khi đó, chứng chỉ C, B, A đều có thời hạn nhất định. Thí dụ như chứng chỉ cấp độ A chỉ có thời hạn là 3 năm. Sau đó HLV phải đăng ký học lại. 

+ Đầu tiên là họ phải có chứng chỉ cấp độ A. Sau đó là cần có quá trình huấn luyện hoặc tương đương là chứng chỉ giảng viên tham gia giảng dạy các khóa học huấn luyện. Về khóa học bằng Chuyên nghiệp này thì tùy thuộc theo khóa. Như của tôi thì nó bao gồm 5 học kỳ kéo dài từ tháng 4/2014 đến 10/2015 ở 4 nước là Malaysia, Trung Quốc, Hàn Quốc và vừa qua là Thụy Sỹ. 

Mỗi học kỳ sẽ kéo dài trong vòng 2 tuần. Trong mỗi học kỳ mình lại đến 1 CLB chuyên nghiệp ở quốc gia đó để học hỏi, tham khảo, phỏng vấn và trao đổi về kiến thức cũng như nghiệp vụ.

+ Khóa học đi sâu vào chi tiết hơn so với khi học các chứng chỉ huấn luyện cấp độ C, B, A. Chẳng hạn nếu như học chứng chỉ A thì chúng ta chỉ biết tổng quan về phương pháp huấn luyện. Trong khi với bằng Pro thì các học viên sẽ đi vào chi tiết, từ những cái nhỏ nhất đến lớn nhất. Nó đi sâu vào mọi lĩnh vực của bóng đá từ chuyên môn, chiến thuật, kỹ thuật tâm sinh lý, quản lý đội bóng, tầm nhìn tương lai, phương pháp trong công tác huấn luyện hay quan hệ với truyền thông ra sao. Chẳng hạn với những bài học phỏng vấn thì có hẳn một bài học về cách trả lời câu hỏi, quan hệ với truyền thông. 

+ Khó khăn đầu tiên là chỉ có một mình tôi ở Việt Nam đi học. Ngoài ra chương trình cũng rất khó, kéo dài, gây trở ngại nhiều về thời gian, cần tập trung đầu tư công sức, suy nghĩ cho nó. Tuy nhiên sau khi tham gia khóa học thì tôi mới thấy giá trị rất lớn từ đó. Nó có giá trị hơn cả 8 năm mà tôi trực tiếp làm huấn luyện viên trưởng ở CLB trước đây. Khi đi học tôi mới thấy được tầm nhìn bao quát, lĩnh hội những chi tiết cụ thể mà trước đó còn mông lung hoặc chưa thể học tới nơi tới chốn. 

+ Tôi muốn được học, được lĩnh hội những kiến thức bóng đá hiện đại, được tiếp thu những cái tốt nhất để đóng góp công sức cho bóng đá Việt Nam. Ngay cả tiền, thậm chí là bằng cấp cũng không quá giá trị. Cái đáng giá nhất là những gì mình thu nhận được sau những bài học ấy. 

+ So với bình diện Đông Nam Á thì xuất phát điểm của cầu thủ mình cũng là rất tốt. Nhưng rõ ràng là họ thiếu được đào tạo bài bản. Hệ thống đào tạo trẻ của chúng ta còn hạn chế. Bây giờ ở Việt Nam chỉ có khoảng 3 trung tâm được xem là bài bản. Đó là Viettel, PVF, HA.GL – Arsenal JMG. Nhưng nếu chỉ bấy nhiêu đó thôi là không đủ. 

Trung tâm Viettel một khóa có thể cho ra  5-7 cháu chất lượng. Nhưng nếu có 10 trung tâm Viettel thì có phải chúng ta đã sở hữu tới 50-70 cháu không? Từ con số ấy mình chọn lọc ra 20-30 cháu chất lượng cao. Tức là mình nói về số lượng, phải nhân rộng nhiều trung tâm đào tạo trẻ. Từ số lượng sinh ra chất lượng. Khi tính cạnh tranh cao thì sản phảm làm ra mới đạt chất lượng như ý muốn. Bóng đá hiện đại họ đi trước chúng ta là ở cái đó. 

Thứ hai là số lượng trận đấu cho cầu thủ trẻ trong một mùa. Nếu thi đấu ít thì làm sao có được chất lượng nhiều. Ví dụ như giải U21 đang diễn ra thì một đội đi đến trận chung kết cũng chỉ chơi khoảng 10 trận. Đối với bóng đá trẻ thì 10 trận trong một năm là quá ít. Tiêu chuẩn quốc tế đặt ra là trung bình một cầu thủ trẻ phải thi đấu từ 45-50 trận. Như vậy là chúng ta chưa đảm bảo. 

Đương nhiên xét về điều kiện kinh tế thì Việt Nam chưa thể bằng được nhiều nước khác trên thế giới. Do đó mình cũng cần phải có định hướng phù hợp để tăng số lượng trận đấu cho cầu thủ trẻ lên mà vẫn tiết kiệm kinh phí. Chẳng hạn chia giải đấu theo vùng như Bắc, Trung, Nam, làm sao để gia tăng số lượng trận đấu cho các cầu thủ trẻ. 

+ Trong luận văn tốt nghiệp, tôi có nói đến những cải tổ cho bóng đá Việt Nam. Ngoài đào tạo nhân lực, hệ thống thi đấu thì cần tập trung phát triển công nghệ và giám đốc kỹ thuật.

Những báo cáo hiện tại chỉ có con số (thắng, thua, bao nhiêu bàn thắng, thua, đội nào vô địch) chứ không phải thông số. Những thông số tổng quan chẳng hạn như đánh giá tình trạng chung về mặt thể lực của bóng đá Việt Nam như nào. Cái đó cần phải có máy móc tính toán. 

Thí dụ mấy chục phút bóng lăn, tỷ lệ kiểm soát bóng bao nhiêu %. Từ thông số ấy thì CLB mới biết họ yếu ở điểm nào để mùa sau bổ sung tốt hơn. Hoặc về mặt chiến thuật thì người ta phải xem xu hướng của các đội Việt Nam chơi sơ đồ gì hoặc đội vô địch chơi sơ đồ nào. Từ đó mình mới có thể kết luận con người Việt Nam chơi thế nào mới là phù hợp. Từ đó xây dựng lối chơi, triết lý bóng đá cho mình. 

Ngoài ra bóng đá Việt Nam cần có GĐKT. Nhiệm vụ của GĐKT là gì? GĐKT phải có kế hoạch chuẩn bị, xây dựng triết lý bóng đá, lối chơi phù hợp với con người Việt Nam. Có tầm nhìn và có chiến lược đi đến tầm nhìn ấy. Chúng ta đưa ra mục tiêu là góp mặt ở VCK World Cup. Nhưng làm thế nào để có thể đạt được điều đó thì cần những hoạch định chiến lược của GĐKT. Thông qua các giai đoạn phát triển cầu thủ trẻ, các giải đấu tầm cỡ châu lục và thế giới cho giải trẻ thì mới có thể từng bước đạt đến mục tiêu cao nhất. 

Bóng đá Việt Nam cần phải có GĐKT, đào tạo nguồn nhân lực, hệ thống thi đấu, công nghệ thông tin... Những yếu tố đó cấu thành cho sự phát triển cho bóng đá của mình. 

+ Một HLV được xem là giỏi và có kinh nghiệm phải đạt 10.000 giờ huấn luyện trọng tâm, ước tính rơi vào khoảng 20 năm hành nghề. Theo thống kê của bóng đá thế giới thì phải đạt tiêu chuẩn đó thì mới được gọi là HLV giàu kinh nghiệm. Qua đây tôi mới thấy mình vẫn còn nhiều thiếu sót, cần phải bổ túc, trau dồi thêm. Và chắc chắn sắp tới tôi sẽ tham gia công tác huấn luyện.

Hiện tại, tôi đang tự do. Rất nhiều CLB cũng đang ngỏ ý với tôi. Nhưng tôi vẫn bỏ ngỏ cơ hội, bất kể đó là đội bóng nào hay CLB nào. Tôi muốn được làm việc ở điều kiện phù hợp với triết lý bóng đá của mình. Vì như thế tôi có thể thực hiện những gì mình đã được học và cống hiến một cách tốt nhất cho bóng đá Việt Nam.