Trước hết, hãy xem xét khái niệm tiền vệ con thoi, nó có nghĩa là gì? Theo Wikipedia, đó là mẫu tiền vệ đa năng, có thể đảm đương nhiều vị trí khác nhau. Trong tiếng Anh, giới chuyên môn gọi vị trí này là “Box-to-Box Midfielder”, nôm na là chạy… từ vòng cấm bên này tới vòng cấm bên kia. Tóm lại, anh ta có trách nhiệm hỗ trợ tấn công, hỗ trợ phòng ngự, di chuyển khắp mặt sân và luôn có mặt ở những điểm nóng.

Tiền vệ con thoi là mẫu cầu thủ cực kỳ đa năng, đòi hỏi phải có thể lực tuyệt vời, công thủ toàn diện, và cả nhãn quan chiến thuật sắc bén để biết nên vận dụng những kỹ năng của mình ở đâu, vào lúc nào sao cho hiệu quả. Mùa giải năm ngoái, các đội top 4 Premier League đều có cho mình những tiền vệ đáp ứng tốt các điều kiện kể trên. Arsenal có Aaron Ramsey, Chelsea có Ramires, Liverpool có Jordan Henderson và Man City có “siêu tiền vệ” Yaya Toure.

Tầm quan trọng của vị trí này là không cần bàn cãi. Có thể thấy giai đoạn thành công và thất bại của Arsenal gần như trùng khớp với phong độ của cá nhân Ramsey, tiền vệ từng ghi bàn không mệt mỏi ở lượt đi giúp “Pháo thủ” giữ vị trí đầu bảng 1 thời gian dài, trước khi chấn thương khiến anh sa sút. Ramires không quá nổi bật, và Chelsea cũng trồi sụt như chính tiền vệ người Brazil. Liverpool và Man City thành công rực rỡ nhờ sự thăng hoa và ổn định của Henderson cũng như Yaya Toure.

Để so sánh, Ramsey mùa trước ghi trung bình 0,43 bàn/trận, cao hơn nhiều so với tỉ lệ 0,33 bàn/trận trong 6 vòng đầu mùa này. Tỉ lệ kiến tạo thành bàn của “Rambo” cũng giảm hơn nửa, từ 0,35 lần/trận xuống còn 0,17 lần/trận. Tỉ lệ qua người thành công của tiền vệ người xứ Wales cũng xuống dốc không phanh, chỉ còn 12,5% so với 42,25% mùa trước. Ấy là trong giai đoạn lượt về, Ramsey đã tỏ ra thiếu hiệu quả hơn nhiều.

Trong khi đó, sự sa sút của Yaya Toure là điều dễ nhận thấy nhất. Mùa 2013/14, anh thực sự bùng nổ bên cạnh 1 Fernandinho lo “dọn dẹp” tuyến giữa, qua đó bộc lộ hết kỹ năng kiến tạo cũng như ghi bàn. Tiền vệ người Bờ Biển Ngà ghi tới 0,57 bàn/trận, kiến tạo 0,26 lần/trận. Cho tới giờ, 5 vòng đấu đã qua và những con số trên với anh vẫn chỉ là con số 0 tròn trĩnh.

Nguyên nhân? Ramsey bị ảnh hưởng bởi một “serie” chấn thương dài hạn, trong khi Toure liên tiếp phải đối mặt với những rắc rối hậu trường, từ cái chết của người em trai cho tới chuyện CLB “quên” chúc mừng sinh nhật…

Hệ quả của việc Toure và Ramsey không duy trì được phong độ như mùa giải năm ngoái là sự bế tắc trong những phương án tấn công của Man City và đặc biệt là Arsenal. Nếu như nhà ĐKVĐ vẫn còn nhiều trụ cột khác như David Silva hay Sergio Aguero để trông cậy, thì “Pháo thủ” Bắc London gặp khó rõ rệt với 4 trận hòa trong 6 trận đầu mùa.

Riêng trường hợp Henderson có hơi khác một chút. Xét về các con số thống kê, anh còn có phần hiệu quả hơn so với chính mình mùa trước, mùa giải Liverpool thăng hoa với vị trí thứ 2 và chỉ chịu kém đội vô địch Man City 3 điểm. Tiền vệ người Anh đang đạt tỉ lệ kiến tạo 0,33 bàn/trận, cao hơn hẳn tỉ lệ 0,2 bàn/trận mùa 2013/14. Henderson cũng qua người tốt hơn, 66% so với 38% của mùa trước.

Thế nhưng, những thống kê tích cực ấy lại chỉ là bề nổi của tảng băng. Thực tế, Henderson đang phải gồng mình vừa hỗ trợ tấn công (bởi phong độ thất thường của Philippe Coutinho cũng như sự ra đi của Luis Suarez), lại vừa để mắt tới phòng ngự (thủ quân Steven Gerrard đã quá sa sút và thường mắc những lỗi chết người). Anh đang phải ra sân hàng tuần với quá nhiều nhiệm vụ, chứ không được chia sẻ trách nhiệm như ở mùa giải năm ngoái. Thành tích của The Kop đi xuống cũng từ đó mà ra.

Cuối cùng, Chelsea là đội duy nhất không phụ thuộc vào “tiền vệ con thoi”, và nhờ đó họ đang là ứng viên số một cho chức vô địch. Với sự xuất hiện của Cesc Fabregas, Ramires được giảm tải gánh nặng tấn công, Nemanja Matic chỉ tập trung lo phòng ngự, và hiệu quả thì ai cũng đã rõ.